Ellora’s Kailasa: 1,200 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಂದೇ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ

ಎಲ್ಲೋರಾದ ದೇವಾಲಯಗಳು ಸೊಗಸಾದ ಕರಕುಶಲತೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಇಲ್ಲಿರುವ 16 ರ ಗುಹೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಏಕಶಿಲಾ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೈಲಾಸ ಅಥವಾ ಕೈಲಾಸನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ರಥಾಕಾರದ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ದೇಗುಲವು 164 ಅಡಿ ಆಳ, 109 ಅಡಿ ಅಗಲ ಮತ್ತು 98 ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇರುವ ಒಂದೇ ಬಂಡೆಯಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.

Ellora’s Kailasa: 1,200 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಂದೇ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ
ಎಲ್ಲೋರಾದ ಕೈಲಾಸ
Follow us
ಪ್ರೀತಿ ಭಟ್​, ಗುಣವಂತೆ
| Updated By: ಅಕ್ಷಯ್​ ಪಲ್ಲಮಜಲು​​

Updated on: Feb 22, 2024 | 12:10 PM

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಔರಂಗಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲೋರಾ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾಗಿರುವ ಇದು 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಗುಹೆಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ 34 ಗುಹೆಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಈ ಗುಹೆಯ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ಚರಣಾಂದ್ರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಘನ ಬಂಡೆಗಳಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಎಲ್ಲೋರಾ ಸಂಕೀರ್ಣವು 12 ಬೌದ್ಧ, 17 ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು 5 ಜೈನ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. 1 ರಿಂದ 12 ರ ಗುಹೆಗಳು ಬೌದ್ಧ ಮಠಗಳು, ಚೈತರು ಮತ್ತು ವಿಹಾರಗಳು, 13 ರಿಂದ 29 ಗುಹೆಗಳು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ. 30 ರಿಂದ 34ರ ಗುಹೆಗಳು ಜೈನ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ. ಮೂರು ವಿಭಿನ್ನ ಧರ್ಮಗಳ ರಚನೆಗಳು ಭಾರತದ ಪ್ರಚಲಿತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯ ಅದ್ಭುತ ದೃಶ್ಯ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಎಲ್ಲೋರಾದಲ್ಲಿನ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜವಂಶದ (ಸಾ.ಶ. 753-982) ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1187 ರಿಂದ 1317 ರವರೆಗೆ ಆಳಿದ ಯಾದವ ರಾಜವಂಶವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೈನ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೈಲಾಸನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ವಿಶೇಷತೆ!

ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸೊಗಸಾದ ಕರಕುಶಲತೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಇಲ್ಲಿರುವ 16ರ ಗುಹೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಏಕಶಿಲಾ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೈಲಾಸ ಅಥವಾ ಕೈಲಾಸನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ರಥಾಕಾರದ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ದೇಗುಲವು 164 ಅಡಿ ಆಳ, 109 ಅಡಿ ಅಗಲ ಮತ್ತು 98 ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇರುವ ಒಂದೇ ಬಂಡೆಯಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಗಾತ್ರದ ಹೊರತಾಗಿ, ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾದ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯವು ಅದರ ವಿವರವಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳಾದ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸುವ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಗತವೈಭವವನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ದ್ರಾವಿಡ ಕಲೆಯ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಕೈಲಾಶ್ ಅಥವಾ ಕೈಲಾಸ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜ ಕೃಷ್ಣ I (756-773) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ವಿಡಿಯೋ ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ:

ಕೈಲಾಸದ ದೇವಾಲಯದ ದಂತಕಥೆ;

ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಇಲ್ಲಿನ ರಾಜನು ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದಾಗ, ಅವನ ರಾಣಿ ಶಿವನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ, ತನ್ನ ಪತಿ ಗುಣಮುಖನಾದರೆ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದಳು. ಜೊತೆಗೆ ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲ್ಭಾಗ ಅಥವಾ ಶಿಖರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವವರೆಗೂ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದಾಗಿ ಅವಳು ಹರಕೆ ಹೊತ್ತಳು. ಬಳಿಕ ರಾಜನು ಗುಣಮುಖನಾದ ನಂತರ, ರಾಣಿಯು ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಯಸಿದಳು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ತಿಂಗಳುಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಆದರೆ ಕೊಕಾಸಾ ಎಂಬ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಂದು ವಾರದೊಳಗೆ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದನು. ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಬಂಡೆಯನ್ನು ಮೇಲಿನಿಂದ ಕೆತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಅವನು ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಏಳು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಖರವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದನು, ರಾಣಿಗೆ ತನ್ನ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು.

11 ಮತ್ತು 13ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ನಡುವಿನ ಅನೇಕ ಶಾಸನಗಳು ಕೊಕಾಸಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಇನ್ನು ಶಿವನ ಹಿಮಾಲಯದ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾದ ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆ ಈ ಕೈಲಾಸ ದೇವಾಲಯವು ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಕಂಚಿಯ ಕೈಲಾಸ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಾಲುಕ್ಯ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಗೋಪುರವನ್ನು (ಪ್ರವೇಶ ಗೋಪುರ) ಹೊಂದಿದೆ. ಗೋಪುರದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದೇವತೆಗಳು ಶಿವನಿಗೆ (ಶೈವ) ಮತ್ತು ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ (ವೈಷ್ಣವೈತರು) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೇವತೆಗಳಾಗಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪ್ರಮುಖ ವ್ರತ, ಹಬ್ಬಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ

ಅಂಗಳದೊಳಗೆ ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಕೇಂದ್ರ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ನಂದಿಯ (ದಿ ಸೆಕ್ರೇಡ್‌ ಬುಲ್) ಚಿತ್ರವಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಅನೇಕ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳಿವೆ. ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ, ರುದ್ರ, ಗಂಗಾ, ಯಮುನಾ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವರ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಧ್ವಜಸ್ಥಂಭಗಳಿವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯನ್ನು 250,000 ಟನ್ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದ್ದು, ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲು 100 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಎಂದೂ ಕೂಡ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಧ್ಯಾತ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಓದಲು ಇದರ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

ಯಾವ ದೋಷಕ್ಕೆ ನವಗ್ರಹವನ್ನು ಹೇಗೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕಬೇಕು? ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ
ಯಾವ ದೋಷಕ್ಕೆ ನವಗ್ರಹವನ್ನು ಹೇಗೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕಬೇಕು? ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ
ಈ ರಾಶಿಯವರಿಗಿಂದು 6 ಗ್ರಹಗಳ ಶುಭ ಫಲ! ಉಳಿದ ರಾಶಿಗಳ ಫಲಾಫಲವೇನು?
ಈ ರಾಶಿಯವರಿಗಿಂದು 6 ಗ್ರಹಗಳ ಶುಭ ಫಲ! ಉಳಿದ ರಾಶಿಗಳ ಫಲಾಫಲವೇನು?
ನವೆಂಬರ್ ಕೊನೆಯ ವಾರ ಹೇಗಿರಲಿದೆ ನಿಮ್ಮ ರಾಶಿ ಭವಿಷ್ಯ? ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ
ನವೆಂಬರ್ ಕೊನೆಯ ವಾರ ಹೇಗಿರಲಿದೆ ನಿಮ್ಮ ರಾಶಿ ಭವಿಷ್ಯ? ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ
ರಾಹುಲ್- ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಜೊತೆಯಾಟಕ್ಕೆ ರನ್ ಸಾಮ್ರಾಟನೇ ಫುಲ್ ಫಿದಾ
ರಾಹುಲ್- ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಜೊತೆಯಾಟಕ್ಕೆ ರನ್ ಸಾಮ್ರಾಟನೇ ಫುಲ್ ಫಿದಾ
ಕಾರು ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಜೀವ ಉಳಿಸಿದವರ ಮರೆಯದ ರಿಷಬ್ ಪಂತ್
ಕಾರು ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಜೀವ ಉಳಿಸಿದವರ ಮರೆಯದ ರಿಷಬ್ ಪಂತ್
ಬೊಮ್ಮಾಯಿ ವಿರುದ್ಧ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೋರಾಡಿ 74,000 ಮತ ಪಡೆದಿದ್ದೆ: ಖಾದ್ರಿ
ಬೊಮ್ಮಾಯಿ ವಿರುದ್ಧ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೋರಾಡಿ 74,000 ಮತ ಪಡೆದಿದ್ದೆ: ಖಾದ್ರಿ
ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಡೆ ಯೋಗೇಶ್ವರ್ ಗಮನ ಹರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ: ಶೀಲಾ
ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಡೆ ಯೋಗೇಶ್ವರ್ ಗಮನ ಹರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ: ಶೀಲಾ
ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳು ರಾಜ್ಯ ಉಪ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕೈ ಹಿಡಿದಿವೆ: ಸಿಎಂ
ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳು ರಾಜ್ಯ ಉಪ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕೈ ಹಿಡಿದಿವೆ: ಸಿಎಂ
ರಾಜ್ಯ ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರೇ ಸರಿಮಾಡಬೇಕು: ಕಾರ್ಯಕರ್ತ
ರಾಜ್ಯ ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರೇ ಸರಿಮಾಡಬೇಕು: ಕಾರ್ಯಕರ್ತ
‘ಹೊರಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತೇನೆ’ ನಗುತ್ತಲೇ ರಜತ್​ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಕಿಚ್ಚ
‘ಹೊರಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತೇನೆ’ ನಗುತ್ತಲೇ ರಜತ್​ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಕಿಚ್ಚ