Gyanvapi

ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ. 17 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಔರಂಗಜೇಬನಿಂದ ಕೆಡವಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂಲ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಹಿಂದೂ ಗುಂಪುಗಳ ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಕಾನೂನು ವಿವಾದದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ವಿವಾದಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಕೋರಿ 1991 ರಲ್ಲಿ ವಾರಣಾಸಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾಗ ಸೈಟ್‌ನ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟ ತೀವ್ರಗೊಂಡಿತು. ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ಪ್ರಕರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ವಿವಾದದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಗುಂಪುಗಳು ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಮೂಲ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಹಿಂದೂಗಳು ವಾದಿಸಿದ್ದರಿಂದ ವಿವಾದವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಪ್ರಕರಣವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸ, ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಎಂಬುದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳಾದ ‘ಜ್ಞಾನ್’ (ಜ್ಞಾನ) ಮತ್ತು ‘ವಾಪಿ’ (ಬಾವಿ) ದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಜ್ಞಾನದ ಬಾವಿಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಾವಿ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದ್ದು ಇದು ಮೂಲ ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ವಾರಣಾಸಿಯ ಸ್ಥಳೀಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿಯೊಳಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ನಡೆಸಲು ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ.ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಸಂಕೀರ್ಣದೊಳಗಿನ ‘ವಜೂಖಾನಾ’ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲು ಹಿಂದೂ ಕಡೆಯವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಪ್ರಕಾರ 2022 ರಲ್ಲಿ ‘ವಜೂಖಾನಾ’ವನ್ನು ಸೀಲ್ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.