ಜಿಯೋಗೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ 5 ವರ್ಷ: ಅಗ್ಗವಾಗಿಸಿದ ಮೊಬೈಲ್​ ಸೇವೆ, ಟೆಲಿಕಾಂ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹರ್ಷವೋ ಹರ್ಷ- ಭವಿಷ್ಯ ಇನ್ನೂ ಆಶಾದಾಯಕ

ಮುಂಬೈ: ರಿಲಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಟೆಲಿಕಾಂ ನಡೆ ಎನಿಸಿಕೊಂಡ ರಿಲಯನ್ಸ್​ ಟೆಲಿಕಾಂ ‘ಜಿಯೋ’ ಐದು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಂದಿದೆ. 90ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲೇ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ ಭಾರತದ ಸಾಮಾನ್ಯನಿಗೂ ಪರಿಚಯವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದು ಅಗ್ಗದ, ಕೈಗೆಟುಕುವಂತೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ದುಬಾರಿಯೂ, ಅಷ್ಟು ಉತ್ತಮವೂ ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಲುಪಿಸಿದ ಶ್ರೇಯ ರಿಲಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆ ಜಿಯೋಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತದೆ.

ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ ಎಲ್ಲರ ಹಕ್ಕು, ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯವೆನ್ನುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಜಿಯೋ, ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಸೇತುವೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತಂದಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ ಬಳಕೆದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ 2016 ರಲ್ಲಿ 205 ದಶಲಕ್ಷದಿಂದ ಈಗ 425 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ವಾಟ್ಸ್‌ಆಪ್‌ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಸೇವೆ, ಈ ಕಾಮರ್ಸ್‌, ಸೇವೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿ, ಗ್ರಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ 190 ದಶಲಕ್ಷದಿಂದ 390 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ.

ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಜಿಯೋ 4ಜಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದ ಡೇಟಾವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಟೆಲಿಕಾಂ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಬಿರುಗಾಳಿಯನ್ನೇ ಎಬ್ಬಿಸಿತು. ತನ್ನ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಿಗಿಂತ ಶೇಕಡಾ 95 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಟಾರಿಫ್ ಇರುವ, ಒಟಿಟಿ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌, ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳು ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾದವು.

ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕ ಬಳಗವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಜಿಯೋ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ದಾರಿಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಜಿಯೋ ಆರಂಭಿಸಿದ ಡೇಟಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಟೆಲಿಕಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಬದಲಿಸಿದೆ.

ಮೊಬೈಲ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಜಿಯೋ ಸಂಚಲನ ಉಂಟು ಮಾಡಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ಮತ್ತು ಹಾಟ್‌ಸ್ಟಾರ್‌ನಿಂದ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಗೆ ಅನೇಕ ಸೇವೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲಗೊಳಿಸಿರುವಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ.

ಜಿಯೋ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದೆ. ಈ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಯೂನಿಕಾರ್ನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದು ನಿಂತಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವ, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡುವ, ವಿಮೆ ಅಥವಾ ಆಹಾರವನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ, ರಜಾದಿನಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಜಿಯೋ ಕ್ರಾಂತಿ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ ಎಂದರೆ ಎಂತಹ ಮನ್ವಂತರವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ನಗದು ರಹಿತ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಲು ಜಿಯೋ ಕಾರಣ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನಗದಿನಿಂದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಆ್ಯಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಿದೆ. ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಮಾಣವು 2016 ರ ಆಗಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಈ ವರ್ಷದ ಅದೇ ತಿಂಗಳ ನಡುವೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ 206,000 ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು 395,000 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ.

ಆಪ್ ಅನ್ನಿ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2016 ರಲ್ಲಿ 6.5 ಬಿಲಿಯನ್‌ನಿಂದ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ಆಪ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 2019 ರಲ್ಲಿ 19 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಆಗಿರುವ ಆಪ್ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಶೇಕಡಾ 80 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ ಕೇವಲ 45 % ಮಾತ್ರ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಮೂಲಕ ಒದಗಿಸಿದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಅನೇಕರು ಕಸಿದುಕೊಂಡರು.

ಆನ್‌ಲೈನ್ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಏಜೆನ್ಸಿ 42 ಮ್ಯಾಟರ್ಸ್ ಪ್ರಕಾರ, ಗೂಗಲ್‌ ಪ್ಲೇನಲ್ಲಿ 161,373 ಭಾರತೀಯರ ಆಪ್‌ಗಳಿವೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 3% ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ 40%ನಷ್ಟು ಜನರು ಜಾಹೀರಾತಿನಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ (ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ 38 %ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) .

ಜಿಯೋ ಉಂಟು ಮಾಡಿದ ಸಂಚಲನದ ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಕಾಣಿಸುವುದು ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ವಲಯದಲ್ಲಿ. ಜಿಯೋ ಆರಂಭಕ್ಕೂ ಮೊದಲು , ಭಾರತದಲ್ಲಿ 10 ಯೂನಿಕಾರ್ನ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇದ್ದವು. ಈಗ ಆರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಅಂದರೆ 51 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿವೆ. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 100 ರ ಗಡಿಯನ್ನು ತಲುಪಲಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಅನೇಕ ದೈತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜಿಯೋದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುತ್ತಾರೆ. ಜಿಯೋದ ಸಮೃದ್ಧ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ನಮ್ಮನ್ನು ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಂಡಿದೆ ಎಂದು ವಿಸ್ಮಯದಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿಂದೆ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಜಿಯೋದ ಈ ಕ್ರಾಂತಿಯೇ ಎಂಬುದು ಅಕ್ಷರಶಃ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ.

ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೂ ಜಿಯೋ ಕೊಡುಗೆ ಅಪಾರ. ಶಿಕ್ಷಣವು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ಗೆ ವರ್ಗವಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಜಿಯೋದ ಪಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಎಡ್‌ಟೆಕ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಲಕ್ಷಾಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಉತ್ತಮ ವೇಗದ, ಸಮರ್ಥವಾದ ಡೇಟಾ ಸೇವೆಯಿಂದಾಗಿ.

ಜಿಯೋ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು. 2016 ರಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ 1.57 ಮಿಲಿಯನ್ ಎಡ್‌ಟೆಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಇದ್ದರು. 100 ಮಿಲಿಯನ್ ಕ್ಕೂ ಪ್ಲಸ್ ನೋಂದಾಯಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬೈಜುನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಾತ್ರ 6.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಪಾವತಿಸಿದ ಬಳಕೆದಾರರಿದ್ದಾರೆ.

ಇನ್ನು ನೆಟ್‌ಫ್ಲಿಕ್ಸ್‌, ಅಮೆಜಾನ್‌ ಪ್ರೈಮ್‌, ಡಿಸ್ನಿ ಹಾಟ್‌ಸ್ಟಾರ್‌ನಂತಹ ಒಟಿಟಿ ಸೇವೆಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ವಲಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ವರದಂತೆ ಒದಗಿ ಬಂದಿದ್ದು ಜಿಯೋ. ಜಿಯೋ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 1.3 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಇದ್ದ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆ 2020ರಲ್ಲಿ 60 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಾವತಿಸಿದ (ಭಾಗಶಃ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ) ಆಗಿದೆ.

ಜಿಯೋ ಆರಂಭಿಸಿದ 4ಜಿ ಕ್ರಾಂತಿ ಇನ್ನೆರಡು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ: ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಗಳ ಪ್ರಸರಣ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಿಯೋ ಆರಂಭಿಸಿದ ದರ ಸಮರ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಸೇವೆಯಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ಟೆಲಿಕಾಂ, ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ ವಲಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಾಂದಿಯಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಲವು ಉದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು, ಸೇವಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂಬುದು ಸುಳ್ಳ. ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣವು ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯುವಕರಿಗೆ ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2016ರಲ್ಲಿ ಜಿಯೋ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಆರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ – ಐದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆದ ಬದಲಾವಣೆ:

• ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ 192.30 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಇದ್ದ ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಚಂದಾದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ ಜೂನ್‌ 2021ರಲ್ಲಿ 312% ಹೆಚ್ಚಳದೊಂದಿಗೆ 792.78 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ತಲುಪಿದೆ.

• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ ಡಾಟಾ ಖರ್ಚು ಪ್ರತಿ ಜಿಬಿಗೆ ರೂ 160ರಷ್ಟಿದ್ದ ಬೆಲೆ 93%ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಆಗಿದ್ದು, 2021ರ ಮಾರ್ಚ್‌ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಜಿಬಿಗೆ ರೂ 10.77 ಆಗಿದೆ.

• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ 878.63 ಎಂಬಿಯಷ್ಟಿದ್ದ, ಪ್ರತಿ ಬಳಕೆದಾರನ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಡಾಟಾ ಬಳಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು 2021ರ ಮಾರ್ಚ್‌ ಹೊತ್ತಿಗೆ 12.33 ಜಿಬಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಅಂದರೆ 1,303%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿದೆ

• ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ ರೂ 131ರಷ್ಟಿದ್ದ ಎರ್‌ಪಿಯು ಶೇ. 20% ಇಳಿದು, ಮಾರ್ಚ್‌ 2021ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ರೂ 103.58ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ.

• ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ 50,539 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಿದ್ದ ಎಜಿಆರ್‌ ಆದಾಯ ಶೇ. 4ರಷ್ಟು ಕುಸಿದಿದ್ದು,, ಮಾರ್ಚ್‌ 2021ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 48,587ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಾಗಿದೆ.

• ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ 32.64 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳಷ್ಟಿದ್ದ ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟು ಆಗಸ್ಟ್‌ 2021ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 6.19 ಟ್ರಿಲಿಯನ್‌ ಮುಟ್ಟಿದೆ.

• ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 2016ರಲ್ಲಿ 21ರಷ್ಟಿದ್ದ ಯುಪಿಐ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಆಗಸ್ಟ್‌ 2021ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 249 ತಲುಪಿದೆ.

(Five years of reliance Jio service radical changes in telecom sector)