ವಿವಾಹಿತ ಪುರುಷನಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹೆಂಡತಿಯರು ಇರಬಹುದೇ? ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು ಹೇಳೋದೇನು?

Edited By:

Updated on: Feb 12, 2025 | 4:54 PM

ಭಾರತದಲ್ಲಿ 1955ರ ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ, ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾನೂನು ಹಿಂದೂ, ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮಗಳ ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಪುರುಷನು ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಬಹುದಾದ ಷರತ್ತುಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ.

1 / 8
ವಿವಾಹದ ಷರತ್ತುಗಳು ವಿಧಿ 5(i): ಪತಿ ಅಥವಾ ಪತ್ನಿ ಇಬ್ಬರೂ ಈ ಹಿಂದೆ ಮದುವೆಯಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ (ಹಿಂದಿನ ಮದುವೆಯ ಪತಿ ಅಥವಾ ಪತ್ನಿ ಜೀವಂತವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ) ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ವಿವಾಹದ ಷರತ್ತುಗಳು ವಿಧಿ 5(i): ಪತಿ ಅಥವಾ ಪತ್ನಿ ಇಬ್ಬರೂ ಈ ಹಿಂದೆ ಮದುವೆಯಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ (ಹಿಂದಿನ ಮದುವೆಯ ಪತಿ ಅಥವಾ ಪತ್ನಿ ಜೀವಂತವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ) ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

2 / 8
ವಿಧಿ 17 - ದ್ವಿಪತ್ನಿತ್ವ ನಿಷೇಧ: ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸಂಗಾತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಅಂತಹ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿಧಿ 17 - ದ್ವಿಪತ್ನಿತ್ವ ನಿಷೇಧ: ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸಂಗಾತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಅಂತಹ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

3 / 8
ಸೆಕ್ಷನ್ 494 - ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸಂಗಾತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಅದು ಅಪರಾಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ಏಳು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ದಂಡ ಅಥವಾ ಎರಡನ್ನೂ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆಕ್ಷನ್ 495 - ಎರಡನೇ ಮದುವೆಯನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ನಡೆಸಿದರೆ, ಶಿಕ್ಷೆ ಕಠಿಣವಾಗಬಹುದು.

ಸೆಕ್ಷನ್ 494 - ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸಂಗಾತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಅದು ಅಪರಾಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ಏಳು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ದಂಡ ಅಥವಾ ಎರಡನ್ನೂ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆಕ್ಷನ್ 495 - ಎರಡನೇ ಮದುವೆಯನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ನಡೆಸಿದರೆ, ಶಿಕ್ಷೆ ಕಠಿಣವಾಗಬಹುದು.

4 / 8
ಈ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ವಿನಾಯಿತಿ : ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು - ಕೆಲವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಿದೆ, ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.

ಈ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ವಿನಾಯಿತಿ : ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು - ಕೆಲವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಿದೆ, ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.

5 / 8
ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷರು ನಾಲ್ಕು ಹೆಂಡತಿಯರನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ, ಆದರೆ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷರು ಹಾಗಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷ ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಆದರೆ ಅವನ ಉದ್ದೇಶ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿದ್ದರೆ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ (ಸರ್ಲಾ ಮುದ್ಗಲ್ ಪ್ರಕರಣ, 1995) ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷರು ನಾಲ್ಕು ಹೆಂಡತಿಯರನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ, ಆದರೆ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷರು ಹಾಗಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷ ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಆದರೆ ಅವನ ಉದ್ದೇಶ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿದ್ದರೆ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ (ಸರ್ಲಾ ಮುದ್ಗಲ್ ಪ್ರಕರಣ, 1995) ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ.

6 / 8
ವಿಚ್ಛೇದನ: ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದಿದ್ದರೆ, ಪುರುಷನು ಎರಡನೇ ಮದುವೆಯಾಗಬಹುದು. ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ, ಬಲವಂತದ ಮದುವೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮೊದಲ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದ್ದರೆ.

ವಿಚ್ಛೇದನ: ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದಿದ್ದರೆ, ಪುರುಷನು ಎರಡನೇ ಮದುವೆಯಾಗಬಹುದು. ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ, ಬಲವಂತದ ಮದುವೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮೊದಲ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದ್ದರೆ.

7 / 8
ಹೆಂಡತಿ ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಗಿರುವುದು: ಹೆಂಡತಿ ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಆಕೆ ಸತ್ತಿದ್ದಾಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ (ಇದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಇದೆ), ಆಗ ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಿಂದೂ ಪುರುಷನಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿದೆಯೇ? - ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷನು ಒಂದು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಎರಡನೇ ಮದುವೆಗೆ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅವನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿಗೆ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡಿದರೆ ಅಥವಾ ಅವಳು ಸತ್ತರೆ.

ಹೆಂಡತಿ ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಗಿರುವುದು: ಹೆಂಡತಿ ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಕಾಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಆಕೆ ಸತ್ತಿದ್ದಾಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ (ಇದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಇದೆ), ಆಗ ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಿಂದೂ ಪುರುಷನಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿದೆಯೇ? - ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷನು ಒಂದು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಎರಡನೇ ಮದುವೆಗೆ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅವನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿಗೆ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡಿದರೆ ಅಥವಾ ಅವಳು ಸತ್ತರೆ.

8 / 8
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಪುರುಷನಿಗೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರೆ ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಪುರುಷನಿಗೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರೆ ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.