ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿನ ತೇವಾಂಶಯುಕ್ತ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಸೊಳ್ಳೆಗಳ ಕಾಟ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಡೆಂಗ್ಯೂ (Dengue fever) ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವರದಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದೊಂದು ವೈರಸ್ ಸೋಂಕಿನಿಂದ (Virus Diseases) ಬರುವ ಖಾಯಿಲೆ. ಈ ವೈರಸ್ ಸೋಂಕು ಈಡಿಸ್ ಎಂಬ ಸೊಳ್ಳೆಯ ಕಡಿತದಿಂದ ಹರಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಸೊಳ್ಳೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ಟೈಗರ್ ಸೊಳ್ಳೆ ಎಂಬ ಅಡ್ಡನಾಮ ಕೂಡ ಇದೆ. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ (ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲ) ಇದು ಝೇಂಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಸದ್ದು ಮಲೇರಿಯಾ ಸೊಳ್ಳೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಡೆಂಗ್ಯೂ ವೈರಸ್ ಈಡಿಸ್ ಸೊಳ್ಳೆಯ ಲಾಲಾರಸ ಗ್ರಂಥಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೊಳ್ಳೆ ಕಚ್ಚಿದಾಗ, ಅದು ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದವರ ದೇಹಕ್ಕೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಮ್ಮೆ ಮಾನವನ ದೇಹದ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಡೆಂಗ್ಯೂ ವೈರಸ್ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಮೊದಲ ರೋಗಲಕ್ಷಣ ಜ್ವರ. ಈ ಅನಾರೋಗ್ಯವನ್ನು 3 ಹಂತಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲು ಜ್ವರದ ಹಂತ (ವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ಜ್ವರ ಹಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ), ನಂತರ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಂತ (ಇದು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಹಂತವಾಗಿದೆ) ಮತ್ತು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಂತ (ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯ). ಈ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ರೋಗಿಯಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಣ್ಣು ನೋವು ಮತ್ತು ಕೀಲು ನೋವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡೆಂಗ್ಯೂ ವೈರಸ್ನಿಂದ ಆತ್ರಾಲ್ಜಿಯಾ ಬಾಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸಂಧಿವಾತವಲ್ಲ. ಆರ್ತ್ರಾಲ್ಜಿಯಾವು ಕೀಲು ನೋವು ಮತ್ತು ಉರಿಯೂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೈರಸ್ ಜಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನೆಕ್ಕಿದಂತೆ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಸಂಧಿವಾತವು ಚಿಕುನ್ಗುನ್ಯಾ ವೈರಸ್ನ ದೀರ್ಘ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ (ಈ ವೈರಸ್ ಕೀಲುಗಳನ್ನು ಕಚ್ಚುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಮ್ಮೆ ಕೀಲು ನೋವು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಮುಂದಿನದು ಯಕೃತ್ತಿನ ಉರಿಯೂತ. ಈ ಹಂತದ ಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ಹಸಿವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು, ವಾಕರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಂತಿ. ಈ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಸೌಮ್ಯವಾಗಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸರಳವಾದ ಜಠರದುರಿತ ಔಷಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ರೋಗಿಗೆ ವಿಪರೀತ ವಾಂತಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಅದು ಅವನಿಗೆ ಔಷಧಿಯಿಂದ ಕೂಡ ವಾಸಗಿಯಾಗಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ಸೋಂಕು ತೀವ್ರವಾಗಬಹುದು. ರೋಗಿಯ ವಾಂತಿ ನಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಐವಿ ದ್ರವಗಳಿಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು.
ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ರೋಗಿಯನ್ನು ಜ್ವರ ಬಂದು 48 ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಡೆಂಗ್ಯೂಗಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಡೆಂಗ್ಯೂ ಸೋಂಕಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರ ರಕ್ತವನ್ನು ನಂತರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂತ್ರದ ದಿನನಿತ್ಯದ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಯಕೃತ್ತಿನ ಕಿಣ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ತದ ಎಣಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು, ಪಿತ್ತಜನಕಾಂಗದ ಕಿಣ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲೇಟ್ಲೆಟ್ ಎಣಿಕೆಯು ಸೋಂಕಿನಿಂದ ಒಂದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ತಿರುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ವೈರಲ್ ಸೋಂಕಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಪ್ಲೇಟ್ಲೆಟ್ ಎಣಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ಪ್ಲೇಟ್ಲೆಟ್ಗಳು ನಮ್ಮ ರಕ್ತಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿರುವ ಜೀವಕೋಶಗಳಾಗಿವೆ, ಅದು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪೆಟ್ಲೇಟ್ ಸಂಖ್ಯೆ ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಡೆಂಗ್ಯೂ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಪ್ಲೇಟ್ಲೆಟ್ ಎಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಣಿಕೆಯು 20,000 ಸೆಲ್ಗಳು/ಮಿಲಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ ರೋಗಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಗಾಕ್ಕಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ದೇಹದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹದಗೆಡುತ್ತದೆ. ತನ್ನಿಂತಾನೆ ಮೂಗು ಅಥವಾ ವಸಡಿನಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವಗಳು, ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಸಣ್ಣ ಚುಕ್ಕೆಗಳು ಅಂದರೆ ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವ (ವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ಪೆಟೆಚಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಅಥವಾ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಯೋನಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಇದರ ಲಕ್ಷಣಗಳು. ಸೋಂಕಿನ ಚೇತರಿಕೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸರಳವಾದ ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ತುರಿಕೆ ದದ್ದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೊದಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಪೆಟೆಚಿಯಾದೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಗೊಂದಲಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಾರದು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Dengue: ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಪ್ರಕರಣ; ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಕ್ತ, ಪ್ಲೇಟ್ಗಳು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸಿಗುತ್ತವೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ವಿವರ
ಪ್ಲೇಟ್ಲೆಟ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಕಡಿಮೆ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಪಾದಗಳು ಮತ್ತು ಬೆರಳ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೀತದ ಅನುಭವ ಅಥವಾ ರೋಗಗ್ರಸ್ತವಾಗುವಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಜ್ವರಕ್ಕೆ ತುರ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕಡಿಮೆ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯು ಆಘಾತಕಾರಿ. ಇದು ಅನೇಕ ಅಂಗಗಳಿಗೆ ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳಾದ ಮೆದುಳು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ನಂತರದ ಅಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ರಕ್ತಪರಿಚಲನೆಯು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡರೆ, ಅದು ಕೋಮಾ ಮತ್ತು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Papaya Leaves: ಪಪ್ಪಾಯಿ ಎಲೆಯ ರಸ ಡೆಂಗ್ಯೂಗೆ ಸೂಕ್ತ ಔಷಧಿಯೇ? ತಜ್ಞರು ಹೇಳುವುದೇನು?
ಚೇತರಿಕೆಯ ಅವಧಿಯು ವೈರಲ್ ದಾಳಿಯ ನಂತರದ ಆಯಾಸದಷ್ಟು ಸರಳವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಸುತ್ತ ದ್ರವದ ಶೇಖರಣೆಯಷ್ಟು ಗಂಭೀರವಾಗಿರಬಹುದು. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪಲ್ಮನರಿ ಎಡಿಮಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಪರೂಪವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇದರತ್ತ ವೈದ್ಯರು ಯಾವಾಗಲೂ ಗಮನವಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ.
ಡೆಂಗ್ಯೂ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವಲ್ಲ. ಆದರೆ ನೀವು ಡೆಂಗ್ಯೂ ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಜತೆಗಿರುವ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಬರುವ ಅಪಾಯವಿದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಸೋಂಕು ಹೆಚ್ಚು. ಸೊಳ್ಳೆ ನಿವಾರಕ ಪ್ಯಾಚ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಪೂರ್ಣ ತೋಳಿನ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೊಗೆಯಿಂದ ಸೊಳ್ಳೆ ರಹಿತವಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗದಂತೆ ಮನೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಿ. ಅಗತ್ಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ವರ 48 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಯಾಗದಿದ್ದರೆ ತಕ್ಷಣ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಡೆಂಗ್ಯೂಗಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿ.
ಡಾ ಫರಾ ಆಡಮ್ ಮುಕದಂ
(ಲೇಖಕರು: ಕುಟುಂಬ ವೈದ್ಯರು, ಕಾವೇರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಿಟಿ, ಬೆಂಗಳೂರು)