
ಗವಿಪುರಂ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ(Gavi Gangadhareshwara Temple): ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಶ್ರೀ ಗವಿ ಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯ. ಇದನ್ನು 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಹಾಘೂ ಈ ದೇವಾಲಯವು ತ್ರೇತಾ ಯುಗಕ್ಕೂ ಹಿಂದಿನದು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗೌತಮ ಮುನಿ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದ್ದನಂತೆ. ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ದಿನ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ಕಿಟಕಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ನಂದಿಯ ಕೊಂಬುಗಳ ನಡುವೆ ಹಾದು ಶಿವಲಿಂಗದ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ.

ಹುಳಿಮಾವು ಶಿವ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ(Hulimavu Shiva Cave Temple): ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹುಳಿಮಾವು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಹುಳಿಮಾವು ಶಿವ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯವು 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ದೇವಾಲಯ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಿವ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯವು ಏಕ ಬಂಡೆ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮೂರು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಸಂತ ಶ್ರೀ ರಾಮಾನಂದ ಸ್ವಾಮೀಜಿಗಳು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಕೂಡ ಅಲ್ಲಿ ಇದೆ.

ಬಾದಾಮಿ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ(Badami Cave Temple): ಬಾದಾಮಿ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯ ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ-ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಾದಾಮಿಯ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯವು ಹಿಂದೂ, ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ದೇವಾಲಯ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಂದಿ ಭೇಟಿ ಕೊಡ್ತಾರೆ.

ಐಹೊಳೆ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ(Aihole Cave Temple): ಬಾಗಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಐಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳು 12 ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಳೆಯವು. ಮಲಪ್ರಭ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಮೂಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಾಗದಿದ್ದರೂ, ಇದು ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.

ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ(Nellitheertha Cave Temple): 15 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಪ್ರದೇಶವು ತನ್ನ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಶಿವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಹೆಯ ಹೊರಗೆ ಶಿವನಿಗೆ ಪ್ರತಿಮೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮೊಣಕಾಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಗುಹೆಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬೇಕು.