ಅ. 14 ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದಂದು ಸೂರ್ಯನತ್ತ NASA ದಿಂದ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್‌ ಉಡಾವಣೆ, ಅದರ ಸಾರಥ್ಯ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ. ಆರೋಹ್ ಹೆಗಲಿಗೆ

ಈ ಬಾರಿಯ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ( solar eclipse) ತುಸು ಹೆಚ್ಚೇ ಮಹತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಎಕೆಂದರೆ ಅಂದು ಅಂದರೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 14 ರಂದು ಶನಿವಾರ ಅಮೆರಿಕದ ನಾಸಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸೂರ್ಯನತ್ತ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ. ಆರೋಹ್ ಬರ್ಜತ್ಯಾ (Dr Aroh Barjatya) ಈ ಯೋಜನೆಯ ಸಾರಥ್ಯ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅವರು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋರಿಡಾದ ಎಂಬ್ರಿ-ರಿಡಲ್ ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದ ಉಪಕರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ (SAIL) ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ ಆರೋಹ್ ಬರ್ಜತ್ಯಾ ಅವರು ಬಹು-ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಾಸಾ ರಾಕೆಟ್ ಮಿಷನ್ (NASA rocket mission) ಅನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಯಾನುಗೋಳ (ionosphere) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಮ್ಮ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಗ್ರಹಣಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ವಾರ್ಷಿಕ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಮಹತ್ವದ ಯೋಜನೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14, 2023 ರಂದು ಘಟಿಸುವ ಗ್ರಹಣವು ವಾರ್ಷಿಕ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣವಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು “ಬೆಂಕಿಯ ಉಂಗುರ” ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅಮರಿಕ, ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಅಮೆರಿಕದ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.

APEP ಮಿಷನ್: ಗ್ರಹಣದ ವೇಳೆ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಘಟಿಸುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲಿದೆ ಈ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು!

ವಿಜ್ಞಾನಿ ಆರೋಹ್ ಬರ್ಜತ್ಯಾ ಅವರ ಈ ರಾಕೆಟ್ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಧಾನ ವಿಷಯ ಎಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ಪಾತ್ ಸುತ್ತಲ ವಾತಾವರಣದ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆಗಳನ್ನು (ಎಪಿಇಪಿ) ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಮೂರು ರಾಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದ ಲಾಸ್ ಕ್ರೂಸಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಾಸಾದ ವೈಟ್ ಸ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನು ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ನಡುವೆ ಹಾದುಹೋದಾಗ, ಆಕರ್ಷಣೀಯ ಬೆಂಕಿಯ ಉಂಗುರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಗ್ರಹಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣವು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಹಠಾತ್ ಕಡಿತವಾದ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಏನೆಲ್ಲ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.

ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ ಅದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ರೇಡಿಯೊ ಸಂವಹನದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಅಣು ಬಾಂಬ್‌ಗಿಂತ 24 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯ, 450 ಕೋಟಿ ವರ್ಷದ ಬೆನ್ನೂ ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹ, 46 ಕೋಟಿ ಮೈಲು ದೂರದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಗೆ ಸದ್ಯದಲ್ಲೇ ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆಯಲಿದೆ- ನಾಸಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು

ಅಯಾನುಗೋಳವು (ionosphere) ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಏರಿಳಿತಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತದೆ, GPS ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಉಪಗ್ರಹ ಸಂವಹನಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಮಿಷನ್‌ನ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದರಿಂದ ಗ್ರಹಣಗಳು ಅಯಾನುಗೋಳದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಡೇಟಾವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ಪ್ರಸಂಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಗ್ರಹ ಸಂವಹನಗಳ ಮೇಲೆ ಗ್ರಹಣ-ಸಂಬಂಧಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಪಡೆಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಗ್ರಹಣದ ಮೂರು ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್​ ಲಾಂಚ್!

ಹಾಗಾಗಿ Aroh Barjatya ಸಾರಥ್ಯದ APEP ಯೋಜನಾ ತಂಡವು ಮೂರು ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಅನುಕ್ರಮ ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ತಂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ. ಮೊದಲ ರಾಕೆಟ್ ಗ್ರಹಣದ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೆ 35 ನಿಮಿಷಗಳ ಮೊದಲು ಟೇಕ್ ಆಫ್ ಆಗುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯದು ಚಂದ್ರನು ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆವರಿಸಿದಾಗ ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ನಿಖರವಾಗಿ ಉಡಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯದು ಈ ಗರಿಷ್ಠ ಕ್ಷಣದ 35 ನಿಮಿಷಗಳ ತರುವಾಯ ಉಡಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಡಾವಣೆಗಳು ಅಯಾನುಗೋಳದ ಮೇಲೆ ಗ್ರಹಣದ ನೆರಳಿನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Video: 1.5 ಲಕ್ಷ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಬಳಸಿ 4 ಕಟ್ಟಡಗಳ ಎಬ್ಬಿಸಿದ ಹದಿಹರೆಯದ ಆರ್ನಬ್​! ಅದು ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆ ಎಂದ ಗಿನ್ನಿಸ್​ ರೆಕಾರ್ಡ್​ ಸಂಸ್ಥೆ

ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಎಂಬ್ರಿ-ರಿಡಲ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ತಂಡ ಬಾನೆತ್ತರಕ್ಕೆ ಬಲೂನ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾರಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಇದು 1,00,000 ಅಡಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹಾರುತ್ತದೆ. ಈ ಬಲೂನ್‌ಗಳನ್ನು 20 ನಿಮಿಷಗಳ ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿ ಹಾರಿಬಿಡಲಾಗುವುದು. ಗ್ರಹಣವು ಹಾದುಹೋಗುವಾಗ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಈ ತಂತ್ರ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ನಿಖರವಾದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಡೇಟಾಕ್ಕಾಗಿ ಧ್ವನಿಸೂಸುವ ಈ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್‌

NASA ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ, Dr Aroh Barjatya ಅವರು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ನಿಖರವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಳೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಧ್ವನಿಸೂಸುವ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರಂತೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಈ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಸಬ್‌ಆರ್ಬಿಟಲ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಏರಿದಾಗ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದಾಗ ವಿವಿಧ ಎತ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಘಟಿಸುತ್ತಿರುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬಹುದು.

ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಹಾರಾಡಲಿವೆ

ಈ ತ್ರಿವಳಿ ರಾಕೆಟ್‌ ಉಡಾವಣೆಯು APEP ಯೋಜನೆಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲ. ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆಯಾದ APEP ರಾಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಏಪ್ರಿಲ್ 8, 2024 ರಂದು ವರ್ಜೀನಿಯಾದ NASA ನ ವಾಲೋಪ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿಯಿಂದ ಮರು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌ನಿಂದ ಮೈನ್​​ನತ್ತ ಹಾದುಹೋಗುವಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಮರು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಸೌರ ಗ್ರಹಣ ಹೇಗೆ ಘಟಿಸುತ್ತದೆ?

ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ದೂರದಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ನಡುವೆ ಹಾದುಹೋದಾಗ ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ (Annular Solar) ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯಿಂದ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕಾರಣ, ಅದು ಸೂರ್ಯನಿಗಿಂತ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಡೆಗೋಡೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಇದು ಗ್ರಹಣದ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಉಂಗುರವನ್ನು ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಂಕಿಯ ಉಂಗುರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

‘ಆ್ಯನುಲಾರ್’ Annular ಎಂಬ ಪದವು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಪದ ‘ಅನ್ಯುಲಸ್’ ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ -ಇದರರ್ಥ ಉಂಗುರ. ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಗ್ರಹಣದ ಗೋಚರತೆಯು ನಿಮ್ಮ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಗ್ರಹಣದ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು, ನೀವು ಅದನ್ನು ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನು ಸೂರ್ಯನ ಕೇಂದ್ರದಾದ್ಯಂತ ನೇರವಾಗಿ ಚಲಿಸುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಆ್ಯನುಲಾರ್​​ ಪಥದ (annularity) ಹೊರಗೆ ಇರುವ ಜನರು ಭಾಗಶಃ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣವನ್ನು ಮಾತ್ರ ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿದೇಶ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ