ಕಿಡ್ನಿ ಸ್ಟೋನ್ ಅಥವಾ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು: ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ

| Updated By: ಗಣಪತಿ ಶರ್ಮ

Updated on: Sep 02, 2023 | 8:00 AM

Kidney stones - Causes and Remedies; ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಕಾರಣವಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗಗಳಾಗಿವೆ. ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳ ಬಗೆಗಳು, ಕಾರಣಗಳು, ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸಮಗ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಕಿಡ್ನಿ ಸ್ಟೋನ್ ಅಥವಾ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು: ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ
Follow us on

ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಕಿಡ್ನಿ ಸ್ಟೋನ್​ಗಳನ್ನು (Kidney stones) ವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ನೆಫ್ರೊಲಿಥಿಯಾಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಮೂತ್ರಕೋಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳ ಬಗೆಗಳು, ಕಾರಣಗಳು, ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸಮಗ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳ ವಿಧಗಳು

ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಖನಿಜಗಳು ಮತ್ತು ಲವಣಗಳು ಹರಳುಗಟ್ಟಿದಾಗ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದಾಗ ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ಅಥವಾ ಮೂತ್ರನಾಳದಲ್ಲಿ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಮುಖ್ಯ ವಿಧಗಳಿವೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:

ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸ್ಟೋನ್‌

ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲಾಗಿದ್ದು, ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಕಲ್ಲುಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಆಕ್ಸಲೇಟ್‌ನಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ. ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಲೇಟ್‌ನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅಸಮತೋಲನಗೊಂಡಾಗ ಅವು ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬಹುದು ಹಾಗೂ ಹರಳುಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.

ಯೂರಿಕ್‌ ಆಸಿಡ್‌ ಸ್ಟೋನ್‌

ಮೂತ್ರವು ಆಡಿಸ್‌ ಆದಾಗ ಯೂರಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ಕಲ್ಲುಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಇದು ಯೂರಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ಹರಳು ಶೇಖರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಕಲ್ಲು ಗೌಟ್(ಊರಿಯೂತದಿಂದ ಕೂಡಿದ ನೋವು) ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಚಯಾಪಚಯ ಸಮಸ್ಯೆಗ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಸ್ಟ್ರುವೈಟ್ ಕಲ್ಲುಗಳು

ಈ ಕಲ್ಲುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂತ್ರನಾಳದ ಸೋಂಕಿನಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ಮೂತ್ರದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು ಅಮೋನಿಯಾವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು, ಇದು ಮೂತ್ರದ pH ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, ಸ್ಟ್ರುವೈಟ್ ಕಲ್ಲುಗಳ ರಚನೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ.

ಸಿಸ್ಟೈನ್ ಕಲ್ಲುಗಳು

ಸಿಸ್ಟೈನ್ ಕಲ್ಲುಗಳು ಅಪರೂಪ ಮತ್ತು ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಸಿಸ್ಟೈನ್ ಅನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅನುವಂಶಿಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಿಂದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹರಳುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಕಾರಣಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು

ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್, ಜೀವನಶೈಲಿ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗಿ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು ಬೆಳೆಯಬಹುದು. ಡಿಹೈಡ್ರೇಷನ್‌ ಸೋಡಿಯಂ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಲೇಟ್ ಅಧಿಕವಾಗಿರುವ ಆಹಾರ, ಸ್ಥೂಲಕಾಯತೆ ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳ ಕುಟುಂಬದ ಇತಿಹಾಸವು ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸರಳ; 7 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಬಹುದಾದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಬ್ರಿಟನ್

ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಲ್ಲಿನ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಸೌಮ್ಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಿಂದ ತೀವ್ರವಾದ ನೋವಿನವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

  • ಬೆನ್ನು, ಬದಿ ಅಥವಾ ಕೆಳ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾದ ನೋವು
  • ತೊಡೆಸಂದು ಅಥವಾ ಜನನಾಂಗದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹರಡುವ ನೋವು
  • ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ರಕ್ತ (ಹೆಮಟುರಿಯಾ)
  • ವಾಕರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಂತಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮೂತ್ರ ವಿಸರ್ಜನೆ ಅಥವಾ ತುರ್ತುಮೂತ್ರ ವಿಸರ್ಜನೆ
  • ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಅಥವಾ ದುರ್ವಾಸನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮೂತ್ರ

ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳು

ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಯು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲಿನ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾರ, ಅದರ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ರೋಗಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರೋಗ್ಯದಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.

ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್

ಸಣ್ಣ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಿಲ್ಲದೆ ಮೂತ್ರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ನೀರು ಕುಡಿಯುವುದು ಮತ್ತು ನೋವು ನಿರ್ವಹಣೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.

ಔಷಧಿಗಳೇನು?

ಕಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕರಗಿಸಲು ಅಥವಾ ತಡೆಯಲು ಔಷಧಿಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಥಿಯಾಜೈಡ್ ಮೂತ್ರವರ್ಧಕಗಳು ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಅಲೋಪುರಿನಾಲ್ ಯೂರಿಕ್ ಆಮ್ಲದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಎಕ್ಸ್‌ಟ್ರಾಕಾರ್ಪೋರಿಯಲ್ ಶಾಕ್ ವೇವ್ ಲಿಥೊಟ್ರಿಪ್ಸಿ (ಇಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಲ್)

ಇಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಲ್ ಶಾಕ್ ವೇವ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಮೂತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಹಾದುಹೋಗುವ ಸಣ್ಣ ತುಣುಕುಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುರೆಟೆರೊಸ್ಕೋಪಿ

ಈ ಕನಿಷ್ಠ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮೂತ್ರನಾಳ ಅಥವಾ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಲನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಅಥವಾ ಒಡೆಯಲು ತೆಳುವಾದ ಟ್ಯೂಬ್ (ಯುರೆಟೆರೊಸ್ಕೋಪ್) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಪೆರ್ಕ್ಯುಟೇನಿಯಸ್ ನೆಫ್ರೊಲಿಥೊಟೊಮಿ (PCNL)

ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ, PCNLಅನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಬಹುದು. ಮೂತ್ರಪಿಂಡವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಛೇದನವನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ

ಅಪರೂಪದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮುಕ್ತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ಕಿಡ್ನಿ ಸ್ಟೋನ್ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ?

ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಕಾರಣವಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗಗಳಾಗಿವೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ನೀರು ಕುಡಿಯುವುದು, ಉಪ್ಪು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೈಡ್ರೀಕರಿಸಿದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವುದು ಕಲ್ಲು ರಚನೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಕಡಿಮೆ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡದಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಹೀಗಿರಲಿ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನಶೈಲಿ

ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಲ್ಲುಗಳು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಮತ್ತು ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು, ಆದರೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ವೃತ್ತಿಪರರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದೊಂದಿಗೆ, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಡಾ. ಜೈಸನ್ ಜಾರ್ಜ್, ಎಂಬಿಬಿಎಸ್, ಎಂಡಿ, ಎಂಆರ್​ಸಿಪಿ

(ಲೇಖಕರು: ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ತಜ್ಞರು, ಕಾವೇರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಿಟಿ, ಬೆಂಗಳೂರು)