Chennaveera Kanavi Death: ‘ಶಾಂತಿಪ್ರಿಯರೆ, ಸಂಭಾವಿತರೆ, ಸಹಿಷ್ಣುತಾವಾದಿಗಳೆ; ಹಾದಿಬೀದಿಗಳೆ ಹೇಳುತ್ತಿವೆ ಕಥೆಯ’

ಚೆನ್ನವೀರ ಕಣವಿ | Chennaveera Kanavi: ಕಣವಿಯವರು ಬರೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಕುವೆಂಪು, ದ. ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ ಮತ್ತು ಮಧುರಚೆನ್ನರು ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯೋದ್ಯೋಗದಿಂದ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇಂಥ ದಿಗ್ಗಜರ ಮಾದರಿಗಳೆದುರು ಹೊಸ ಕವಿಗೆ ಹೊಸ ಸವಾಲುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕಣವಿಯವರು ಇದನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದರು. ಷಟ್ಪದಿ, ಸಾಂಗತ್ಯ, ತ್ರಿಪದಿ, ರಗಳೆ, ವಚನಗಳ ಲಯಗಳಿಂದ ಭಾವಜಗತ್ತನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡ ಭಾವಗೀತೆಯ ಹೊಸ ದಾರಿಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಟ್ಟರು. ಮುಗ್ಧತೆ, ಅಂತಃಕರಣ, ಆರ್ದ್ರತೆ, ಮಾನವೀಯ ತುಡಿತ ಇವರ ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಮುಖ್ಯ ಗುಣಗಳು. ಶಾಂತರಸವನ್ನು ಹಲವಂದದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಾವಗೀತೆಗಳೊಳಗೆ ತಂದರು. ಬಹುಶಃ ಕಣವಿಯವರ ಹಾಗೆ ಶಾಂತರದ ಹಲವು ಮುಖಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಭಾವಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ತಂದವರು ಕಡಿಮೆ. ಮಾಯಾಕೋಲಾಹಲದ ನಡುವೆ ಬಯಲಲ್ಲಿ ಬಯಲಾಗಿ ನಿಂತ ಅಲ್ಲಮನ ಕುರಿತು ಬರೆದ ಅವರ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ನೀಲಾಂಬಿಕೆಯ ಮನಸ್ಸಿನ ಒಳ ಪದರುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟ ಕವಿತೆ ಕೂಡ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಶಾಂತರಸದ ಇನ್ನೊಂದು ರೂಪವೆ. ತಂಗಿಯ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಕುರಿತ ಕವಿತೆ ಕೂಡ ಇದೇ ದಾರಿಯದ್ದು.
ಡಾ. ವಿಕ್ರಮ ವಿಸಾಜಿ, ಲೇಖಕ, ಅನುವಾದಕ

*

ಚಂದ್ರೋದಯ, ಸೂರ್ಯೋದಯಗಳೂ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸಿದ ನಿಸರ್ಗದ ಬಯಕೆಗಳು. ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯ ಹಲವು ರಸಗಳ ತೊಟ್ಟಿಲು. ಅದರಲ್ಲಿ ಶಾಂತರಸದ ತೊಟ್ಟಿಲನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ತೂಗಿದ ಕೈ ಕಣವಿಯವರದು.

ಬೈಗುಗೆಂಪಿನ ಬಣ್ಣ ಕಡಲಾಳ ತಳದಿಂದ
ಬುರುಬುರನೆ ಮೇಲೆದ್ದ ಗುಳ್ಳೆಯಂತೆ
ತಂಗದಿರನುದಯಿಸಿದ, ಶಾಂತಿಮತಿ ಬಿಂಬಿಸಿದ
ತಪಗೊಂಡ ಮೌನವ್ರತಧಾರಿಯಂತೆ.
(ಚಂದ್ರೋದಯ: ಕಾವ್ಯಾಕ್ಷಿ)

ಚಂದ್ರನ ಚಲನೆ, ಬೆಳಕು, ಹುಟ್ಟು ಶಾಂತಿಯನರಸುವ ತೆರದಿ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಚಂದ್ರನೇ ಒಬ್ಬ ಸಂತನಂತೆ ಅಲೆಯುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಅವಸರ, ಅಪಸ್ವರಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಮನಸ್ಸು ತನ್ನ ಉದ್ವೇಗವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಸುಂದರ, ಅನುದ್ದೇಶಿತ ಭಾವದ ಬೆಳಕನ್ನಷ್ಟೆ ಹಂಬಲಿಸಿದೆ. ಕಣವಿಯವರ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಅವರದೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಅದು ‘ಹೊಂಗನಸು ಹೂತಿರುವ ಭರಣಿಯಂತೆ’. ಆ ಹೊಂಗನಸು ಶಾಂತಿ, ದಯೆ, ಕರುಣೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಅವರ ‘ತಾಳ್ಮೆ’ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ಇದು ಅವರ ಒಟ್ಟು ಕಾವ್ಯ ಮನೋಧರ್ಮವನ್ನೆ ಹೇಳುವಂತಿದೆ;

ಗಂಭೀರಗಿರಿಯೆದುರು ಬಿರುಗಾಳಿ ಗುಲ್ಲು
ತುಂಬಿದಂಬರದಲ್ಲು ಶಾಂತಮಯ ಸೊಲ್ಲು
ಮೌನ-ಗಾನ-ಧ್ಯಾನ-ತವಸಿಯತಾಗು
ಬಾಳಿನುಯ್ಯಾಲೆಯನು ತಾಳ್ಮೆಯಲಿ ತೂಗು
(ತಾಳ್ಮೆ :ಕಾವ್ಯಾಕ್ಷಿ)

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : Simone de Beauvoir : ‘ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಅಲ್ಲೊಂದು ಶಬ್ದ ಬರೆಯುವುದು ಬಾಕಿಯಿತ್ತು ಅದನ್ನು ನಾನು ಬರೆದುಬಿಟ್ಟೆ’

ಅವರ ಈ ಕಾವ್ಯ ಮನೋಧರ್ಮವೆ ಜೀವನ ಮನೋಧರ್ಮ ಕೂಡ ಹೌದು. ಬಾಳಿನುಯ್ಯಾಲೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಅದು ಸ್ಥಿರವಾದುದಲ್ಲ. ನಿರಂತರ ಏರಿಳಿತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವಂಥದ್ದು. ಇಂಥ ಉಯ್ಯಾಲೆಯನ್ನು ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ತೂಗುವುದರಲ್ಲೆ ಬಾಳಿನ ಗೆಲುವಿದೆ. ಹಾಗೆಂದು ಕಣವಿಯವರ ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿನ ಕೊಳಚೆ-ಕಗ್ಗತ್ತಲು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯರು ಪರಸ್ಪರ ನೋವಿಗೊಳಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಮಾನವೀಯ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನೂ ಹಲವಾರು ಕವಿತೆಗಳು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿವೆ. ‘ಹೋರು ಬೀಳ್ವನ್ನೆಗಂ’ ಕವಿತೆ ನರರು ನರರನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಇರಿಯುವ ವಿಕೃತ ಹಗೆಯ ಚಿತ್ರಣವಿದೆ. ಜಾತಿ ಮತ ಪಂಥಗಳ ಕೊಳಚೆಯಲಿ ಕಚ್ಚಾಡುವ ಕುರಿತು ಬೇಸರವಿದೆ. ಸಹೋದರತ್ವ, ಮಾನವತ್ವ ಮರೆತ ಮನುಷ್ಯನ ಸಣ್ಣತನ ಕುರಿತ ವಿಷಾದವಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳ್ಳುವ ತವಕದಲ್ಲಿ ಕವಿತೆಯಿದೆ. ನಲುಮೆ, ನೆಮ್ಮದಿ, ಸ್ನೇಹ, ಸೌಹಾರ್ದ, ವಿಶ್ವಬಂಧುತ್ವಗಳೆ ಬದುಕನ್ನು ಉಳಿಸುವ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಕವಿತೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿದೆ. ‘ರಕ್ತಾಕ್ಷಿ’ ಕವಿತೆಯೂ ಸಮಾಜದ ಕ್ರೌರ್ಯಪೂರ್ಣ ಚಲನೆ ಕಂಡು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದೆ;

ಶಾಂತಿಪ್ರಿಯರೆ, ಸಂಭಾವಿತರೆ, ಸಹಿಷ್ಣುತಾ
ವಾದಿಗಳೆ: ಹಾದಿಬೀದಿಗಳೆ ಹೇಳುತ್ತಿವೆ
ಒಡೆದ ದೀಪಗಳ, ಮೈ ಸುಟ್ಟ ವಾಹನಗಳ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ
ದಾಖಲಾದ ಮುಗ್ಧರ, ವಿದಗ್ಧರ ವ್ಯಥೆಯ.
(ರಕ್ತಾಕ್ಷಿ : ಕಾರ್ತಿಕದ ಮೋಡ)

*

(ಮುಂದಿನ ಭಾಗಕ್ಕಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ)

ಭಾಗ 1 : Chennaveer Kanavi Death: ಬಾಳುವುದೆಂದರೆ, ಕೊಡುವುದೆಂದರೆ, ಕೊಂಬುದೆಂದರೆ, ಮಾಗುವುದೆಂದರೆ..