ಉಡುಪಿ: ಸಂಪತ್ತಿನ ಅದಿ ದೇವತೆ ಎಂದೇ ಪೂಜಿಸುವ ದೇವತೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿ. ಈ ಮಹಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾಪು ತಾಲೂಕಿನ ಉಚ್ಚಿಲದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಸುಂದರವಾದ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಭಕ್ತರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹೌದು ಉಚ್ಚಿಲದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಬಾರ್ಕೂರು ದೇವಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮೊಗವೀರರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು 1957 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.
ಸದಿಯಾ ಸಾವುಕರ್ ಅವರು ಉಚ್ಚಿಲದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 18 ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಹಾಜನ ಸಂಘಕ್ಕೆ ದಾನ ಮಾಡಿದರು. ದಿವಂಗತ ಶ್ರೀ ಸದಿಯ ಸವೂರರ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ದಾನ ಮಾಡಿದ 18 ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ 6 ಎಕರೆಗಳನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಉತ್ತರ ಭಾಗವು ಇದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಸರೋವರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ವಾಸುಕಿ ದೇವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲಿನ ಸುಂದರ ವಸಂತ ಮಂಟಪದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಹೊರ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಗೆ, ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಮುಕದ್ವಾರದ (ದ್ವಾರ) ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ದ್ವಾಜಸ್ಥಾಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಾಗ, ತೀರ್ಥ-ಮಂಟಪವಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ತಾಮ್ರದ ಹಾಳೆಯಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಯನ್ನು ಇದು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಗರ್ಭಗೃಹದ ಒಳಗೆ ಎರಡು ಆವರಣಗಳಿವೆ.
ಒಳಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಹೊರ ಭಾಗದ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವನ್ನು ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಭದ್ರಗುಳಿ ದರ್ಶನವು ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಹೊರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ದೇವಾಲಯದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ನಡೆಯುವ 2006 ರವರೆಗೆ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಈ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿತ್ತು. ಈಗ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ.
ದೇವಳ ಎಡಭಾಗ ದಕ್ಷಿಣ ತುದಿಯಲ್ಲಿ, ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಒಳಗಿನ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ನೈಋತ್ಯ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ, ಹೊಸದಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ (2006 ರಲ್ಲಿ) ಶ್ರೀ ಪ್ರಸನ್ನ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಒಳಗಿನ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆ ಇದೆ. ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಪೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಮ, ಪೂಜೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿವೆ. ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಶುಕ್ರವಾರ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದರ್ಶನ ಮಾಡಬಹುದು. ಶುಕ್ರವಾರ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಊಟದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪುರೋಹಿತರು ವೈದಿಕ ವಿಧಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನವರಾತ್ರಿ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಪೂಜಾ, ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ, ಸರಿಸುಮಾರು ಮಾರ್ಚ್ನಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶುಕ್ರವಾರ ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ ಪೂಜೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಶನಿದೇವ ಪೂಜೆ ಕೂಡ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ವರದಿ: ಹರೀಶ್ ಪಾಲೆಚ್ಚಾರ್
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ:
Temple Tour: ಉದ್ಭವ ಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ವೀರಭದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ಎದ್ದು ನಿಂತ ದೇವಾಲಯದ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಿರಿ
ದ್ವೈತ ಮಠಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪ್ರಸನ್ನ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಾಲಯ; ಏಳು ಹೆಡೆಗಳ ನಾಗದೇವತೆಯ ವಿಶೇಷತೆ ಏನು ಗೊತ್ತಾ?