ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನೇ ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡಿದ ಕೊರೊನಾ, ಹೇಗಿದೆ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಈಗಿನ ಸೇವೆ?

ಮುಂಬೈ, ಏಪ್ರಿಲ್.07: ತಲೆ ಮೇಲೆ ಗಾಂಧಿ ಟೋಪಿ, ಕೊರಳಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ ಮಾಲೆ, ಬಿಳಿ ಶರ್ಟು, ಪ್ಯಾಂಟು ಇದು ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಗುರುತು. ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಗುರುತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್ ರಾಜನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅನೇಕ ಗಣ್ಯರು ಹಾಡಿ ಹೊಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಇವರ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ‘ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಗುರು’ ಎಂಬ ಬಿರುದು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಬೈನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿರುವ ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲೇ ಎದುರಾಗಿದೆ. ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಈಗ ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. ದಿನಕ್ಕೆ ಸರಿ ಸುಮಾರು ಐದು ಲಕ್ಷ ಡಬ್ಬಾಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡುವ ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹರಸಾಹಸ ಪಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ನಿಖರವಾದ ಕಾರಣಗಳೇನು? ಇದಕ್ಕೆ ಯಾರು ಹೊಣೆ?

ಯಾರು ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು? ಇವರ ಇತಿಹಾಸವೇನು?

ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಹಲವಾರು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು, ಅವರಿಂದ ಕೆಲವರ ಜೀವನ ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿತು ಎಂಬುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇರ್ಫಾನ್ ಖಾನ್ ನಟನೆಯ ಲಂಚ್ ಬಾಕ್ಸ್ ಚಿತ್ರ. ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಆಫಿಸ್​ಗೆ ಹೊರಡುವಾಗ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ, ತಿಂಡಿ ಡಬ್ಬಿ ರೆಡಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಡಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮನೆಯವರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಇರುವವರೇ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು. ಇನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದಲೂ ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಗೇಟ್‌ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಟರ್ಮಿನಸ್, ಮರೈನ್ ಡ್ರೈವ್‌ನಲ್ಲಿ, ಚರ್ಚ್‌ಗೇಟ್, ಬಾಂಬೆ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಇವರನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಿತ್ತು.

ಹಿಂದೆ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪಾರ್ಸಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಮುದಾಯಗಳು ಅನುಕೂಲಕರ ಟಿಫಿನ್ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಯನ್ನು ಅಂದರೆ ಟಿಫಿನ್ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸುವ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ 1890 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು. 1890ರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವರ ಉದ್ಯೋಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ನಂತರ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಕಚೇರಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಚೇರಿಗಳಿಂದ ರುಚಿಕರ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹೋಟೆಲ್ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಅವರ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಪಾರ್ಸಿ ಸಮುದಾಯದ ಸರ್ ಸೊರಬ್ ಮತ್ತು ಝಿನೋಬಿಯಾ ಪೊಚ್ಖಾನವಾಲಾ ಮುರಿದರು. ಅವರು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಇದು ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳಿಂದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ಉಳಿತಾಯವಾಯಿತು ಹಾಗೂ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆಯೇ ಆಹಾರ ಬರಲಾರಂಭಿಸಿತು. ವಿನಂತಿಯ ಮೇರೆಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೆ ಟಿಫಿನ್ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಮೊದಲ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಮಹಾದೇವೋ ಭವಾಜಿ ಬಚ್ಚೆ. ಮುಂಬೈ ಏಳು ದ್ವೀಪಗಳ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಇದ್ದಂತೆ ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಕ್ರಮೇಣ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.

ಮೊದಲ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಮಹಾದೇವೋ ಭವಾಜಿ ಬಚ್ಚೆ

ಡಬ್ಬಾ ವಿತರಿಸಲು ಇವರು ಅನುಸರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ನಂಬರ್ ಒನ್

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿಸುವ ಬಾಕ್ಸ್ ಓವರ್ಹೆಡ್ ಟ್ರೇಗೆ ಬದಲಾಯಿತು. ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗತೊಡಗಿತು. ನಂತರ, ಎತ್ತಿನ ಬಂಡಿಗಳು, ಗಾಡಿಗಳು, ಟ್ರಾಮ್‌ಗಳು, ರೈಲುಗಳು ಮತ್ತು ಬೈಸಿಕಲ್​ಗಳ ಮೂಲಕ ಟಿಫನ್ ಬಾಕ್ಸ್​ಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಐದು ಲಕ್ಷ ಟಿಫನ್ ಡಬ್ಬಾಗಳ ವಿನಿಮಯ ಆರಂಭವಾಯಿತು.

ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳಿಗೆ ಅಕ್ಷರ ಜ್ಞಾನ ಇಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಯಾವ ಊಟದ ಡಬ್ಬಿ ಯಾರಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕು ಎಂಬ ಗೊಂದಲ ತಪ್ಪಿಸಲು ಡಬ್ಬಿಗಳ ಕೋಡಿಂಗ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಕೋಡಿಂಗ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ನಂಬರ್ ಒನ್ ಆಗಿತ್ತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಗಳ ಮೇಲೆ ಬಣ್ಣದ ಚಿಂದಿ, ಬಣ್ಣದ ಸೀಮೆಸುಣ್ಣದ ಗುರುತು, ಕಡ್ಡಿ, ದಾರ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬದಲಾಯಿತು. ಈಗ ಡಬ್ಬಿ ಹೋಲ್ಡರ್ ಗಳ ಮೇಲೆ, ಡಬ್ಬಿ ಮುಚ್ಚಳದ ಮೇಲೆ ಕಲರ್ ಹಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಡಬ್ಬಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಊಟದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಪಿಕಪ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಾಗಿ ಸಂಕ್ಷೇಪಣವನ್ನು (Abbreviation) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೇಷನ್‌ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣದ ಕೋಡಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಂತಿಮ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಊಟದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಬೇಕಾದ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಡೈರಿಯಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ

ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕೂಡ ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿದ್ದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಡೈರಿಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಕಾರ್ಯ ವೈಖರಿ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಪ್ರಶಂಸೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು. “ಈ ಜನರು ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಊಟವನ್ನು ತಲುಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಹರಿಸಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ನಮಗೆ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಪರೋಕ್ಷ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು”. ಎಂದು ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಗಳಿರುವ ಬರಹಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಲು ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಊಟದ ಡಬ್ಬಾ ನೀಡಿ ಸಮಯ ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಮೂಲಕ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ನಿಖರತೆ ಮತ್ತು ವೇಗಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹೊಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಡಬ್ಬಾವಾಲಗಳ ಉತ್ತಮ ಕಾರ್ಯವು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿರುವ ಮುಂಬೈ, ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಸದ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿತ್ತು. ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಊಟದ ಡಬ್ಬಾಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಲುಪಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲರೂ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ? ಡಬ್ಬಾವಾಲೆಯಿಂದ ಬರುವ ಡಾಬಾವು ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಡಾಬಾ ನೀಡುವವರ ಮನೆಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ತಲುಪುತ್ತದೆ.

ಡಬ್ಬಾವಾಲಾರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಮುಂಬೈಗೆ ಬಂದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜಕುಮಾರ

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜಮನೆತನದ ರಾಜಕುಮಾರ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಅವರು 2004ರಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಈ ಅದ್ಭುತ ಕೆಲಸವನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ ಅವರು ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಮುಂಬೈಗೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಭೇಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಹೆಸರು ಶತಸಮುದ್ರವನ್ನು ದಾಟಿತು. ನಂತರ, ವರ್ಜಿನ್ ಮಾಲೀಕರಾದ ಸರ್ ರಿಚರ್ಡ್ ಬ್ರಾನ್ಸನ್ ಅವರು ಡಬ್ಬಾವಾಲರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ರಾಜಕುಮಾರ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬಂದಾಗಲೂ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ರಾಜನಿಗೆ ಗೌರವಿಸಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಲೇ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆ ದಿನವೂ ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಊಟದ ಬಾಕ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಮೇಲೆ ಮುಂಬೈ ಜನರಿಗೆ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ನಂಬಿಕೆ. ಕೇವಲ 4-8ನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಓದಿದ್ದರು ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳಿಗೆ ಸಮಯ ನಿರ್ವಾಹಣೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತು. ಎಂಬಿಎ ಓದುತ್ತಿರುವವರಿಗೆ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪಾಠ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗದ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳಿಗೆ ಚನ್ನಾಗಿ ಗೊತ್ತಿತ್ತು.

ಕೊರೊನಾ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು

ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ, ಈಗ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಸೇವೆ ಬಹುತೇಕ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದೇಕೆ? ಊಟದ ಡಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಸುಮಾರು ಐದು ಸಾವಿರ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈಗ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಆಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಎಲ್ಲಿ ಹೋದರು? ಮುಂದೆ ಅವರಿಗೆ ಏನಾಯಿತು? ಈ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ತೀವ್ರ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಸದ್ಯ ಉದ್ಭವಿಸಿವೆ.

ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಸಹ ಕೊರೊನಾ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚವೇ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿತ್ತು. ಕಂಪನಿಗಳು ‘ವರ್ಕ್ ಫ್ರಮ್ ಹೋಮ್’ ಆರಂಭಿಸಿದವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಕೊರೊನಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಕೊರೊನಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಿಗೆ, ಸ್ಥಳೀಯರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿತ್ತು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ಕಚೇರಿಗಳು ಬಂದ್ ಆಗಿದ್ದವು. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ ಎಂದು ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಉಲ್ಲಾಸ್ ಮುಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕೊರೊನಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರವು ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಗೊಳಗಾಯಿತು. ಕೊರೊನಾ ವೇಳೆ ಮನೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕಾರಣ, ನಮ್ಮ ಕೆಲಸ ನಿಂತು ಹೋಯಿತು. ನಾವು ಈಗ ನಮ್ಮ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲಾಸ್ ಮುಕೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮುಂಬೈಗೆ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬಂದಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಕಂಪನಿಗಳೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕ್ಯಾಂಟೀನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೊರಗಿನ ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗಗಳು ಮುಂಬೈಗೆ ಬಂದಿವೆ. ಆದರೆ, ಮನೆಯಿಂದ ಊಟದ ಡಬ್ಬ ಪಡೆಯುವ ಯಾವುದೇ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇಲ್ಲ. ಜನರು ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕ್ಯಾಂಟೀನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಆ್ಯಪ್​ಗಳ ಮೂಲಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಆರ್ಡರ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆಹಾರ ವಿತರಣಾ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ವ್ಯವಹಾರದ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟು ವರ್ಗದ ಜನರು ಈಗಲೂ ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಡಬ್ಬಿ ಊಟ ತಿನ್ನಲು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಸೇವೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಊಟದ ಡಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸದೆ ಅವರು ಊಟ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ​​ಈಗ ಹೊಸ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಅವರು ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನೆರವಿನಿಂದ ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ತಮ್ಮ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಬೇರೇನಾದರೂ ಸೇವೆ ಆರಂಭಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಹಲವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳ ಮೇಲಿನ ಗ್ರಾಹಕರ ಕುರುಡು ನಂಬಿಕೆ. ಹಿಂದಿನ ಕೆಲಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹಲವರಿಗೆ ಊಟ ನೀಡಿ ಪ್ರಾಣ ಉಳಿಸಿದ ಅವರು, ಹೆಂಡತಿ ಊಟದ ಡಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಗಂಡನಿಗೆ ಚೀಟಿ ಬರೆದುಕೊಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನೂ ಓದದೆ ನಿಯತ್ತಾಗಿ ಊಟದ ಡಬ್ಬಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆಫಿಸ್​ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಗಂಡನಿಗೆ ಅದೆಷ್ಟೂ ಬಾರಿ ಹೆಂಡತಿ ಊಟದ ಡಬ್ಬದ ಜೊತೆಗೆ ಚೀಟಿಯನ್ನೂ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮನೆಯ ದಿನಸಿ ಪಟ್ಟಿಯಂತಹ ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಾಕ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ, ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈಗಿನಂತೆ ಫೋನ್ ಸೇವೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಈಗ ಗಾಂಧಿ ಟೋಪಿ, ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸಿ ಮುಂಬೈನ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳು ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ತೋಟಗಾರನಾಗಿ, ಹೌಸ್ ಕೀಪಿಂಗ್ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಭವನ ನಿರ್ಮಾಣ

ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾಗಳಿಗಾಗಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಾಂದ್ರಾದ ರೈಲ್ವೇ ಕಾರ್ನರ್‌ನಲ್ಲಿ 350 ಚದರ ಅಡಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಉಲ್ಲಾಸ್ ಮುಕೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. 2017ರ ಮುಂಬೈ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಶಿವಸೇನಾ ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ‘ಮುಂಬೈ ಡಬ್ಬಾವಾಲಾ ಭವನ’ ನಿರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತ್ತು. ಮುಂಬೈನ ಮಾಜಿ ಮೇಯರ್ ಕಿಶೋರಿ ಪೆಡ್ನೇಕರ್ ಅವರು ಈ ಭೂಮಿಪೂಜೆ ನೆರವೇರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, 2019 ರಲ್ಲಿ ಕೊರೊನಾ ಮತ್ತು ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಿಂದಾಗಿ, ನಿರ್ಮಾಣ ಕೆಲಸವನ್ನು ಎರಡೂವರೆ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಮಗಾರಿಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ವೇಗ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎಂದು ಉಲ್ಲಾಸ್ ಮುಕೆ ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.

Published On - 12:18 pm, Mon, 8 April 24