ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊ ಇನ್ಮುಂದೆ ಆಕಾಶವಾಣಿ; AIR ಬೆಳೆದು ಬಂದ ದಾರಿ ಹೀಗಿತ್ತು

ಈ ಹಿಂದೆ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ (AIR) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಬ್ರಾಡ್​​ಕಾಸ್ಟರ್​​ನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಆಕಾಶವಾಣಿ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಕೇಂದ್ರವು ಬುಧವಾರ (ಮೇ 3) ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಹಿಂದೆ, ಎರಡು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. AIR ಹೆಸರನ್ನು ಆಕಾಶವಾಣಿ (Akashvani) ಎಂದು ಬದಲಿಸಿದ್ದು, ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಶಾಸನಬದ್ಧ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲರ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಹೆಸರುಗಳು ಮತ್ತು ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು ಸಂಸತ್ತು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತಿ ಕಾಯಿದೆ, 1990 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. 1997 ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಕಾನೂನಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇದು ಬಹಳ ಕಾಲದಿಂದ ಬಾಕಿಯಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ಕೇಳುಗರು ಆಕಾಶವಾಣಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಪದಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಮಾತೃ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತಿಯ ಸಿಇಒ ಗೌರವ್ ದ್ವಿವೇದಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರಸಾರಕರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಹ್ಯಾಂಡಲ್‌ಗಳು AIR ಅಥವಾ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊ ಎಂದೇ ಇರುತ್ತದೆ,

AIR ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಉಚ್ಛ್ರಾಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಇದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಾರತೀಯ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿತ್ತು. ದೇಶದಾದ್ಯಂತದ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಸುದ್ದಿ, ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ತರುವ ಏಕೈಕ ಮೂಲ ಇದಾಗಿತ್ತು.

ಪಯಣ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದು ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ

ಗುಗ್ಲಿಲ್ಮೊ ಮಾರ್ಕೋನಿ 1895 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ರೇಡಿಯೊ ಪ್ರಸರಣವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದ ನಂತರ, ರೇಡಿಯೊ ಪ್ರಸಾರವು ವಾಣಿಜ್ಯವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗಲು ಎರಡು ದಶಕಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಬಾಂಬೆಯ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್ 1923 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಕಲ್ಕತ್ತಾ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್‌ನೊಂದಿಗೆ ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರಗಳು ಮದ್ರಾಸ್ ತಲುಪಿದವು. ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರದ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳು ಎಂದರೆ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ನಿರಂತರ ಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆನ ಒದ್ದಾಟವಾಗಿತ್ತು. ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಇಂಡಿಯನ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ (IBC) 1927 ರಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದು 1930 ರಲ್ಲಿ ದಿವಾಳಿಯಾಗಿತ್ತು.

ರೇಡಿಯೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಿರತೆ ಕಂಡು ಬಂದದ್ದು ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ. 1930 ರಲ್ಲಿ, ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ಇಲಾಖೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ರಾಡ್ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಸೇವೆ (ISBS), ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಹಿರಿಯ ಬಿಬಿಸಿ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಲಿಯೋನೆಲ್ ಫೀಲ್ಡೆನ್ 1935 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಮೊದಲ
ಜೂನ್ 8, 1936 ರಂದು, ISBS ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ಆಯಿತು. ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, AIR ಅನ್ನು ಸಂವಹನ ಇಲಾಖೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಇಲಾಖೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಈಗ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

ನಡೆದು ಬಂದ ದಾರಿ

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ಆರು ರೇಡಿಯೊ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅದು ದೆಹಲಿ, ಲಕ್ನೋ, ಬಾಂಬೆ, ಮದ್ರಾಸ್ ಮತ್ತು ತಿರುಚ್ಚಿ.ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, AIR ಭಾರತದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಕೇವಲ ಎರಡು ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಆವರಿಸಿದ್ದು, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೇವಲ 11 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ತಲುಪಿದೆ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ಆಗಲು, AIR ಬೆಳೆಯಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದು ಬೆಳೆಯಿತು.

ಇಂದು 262 ರೇಡಿಯೋ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ, ಎಐಆಪ್ ಭಾರತದ 92 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಎಲ್ಲಾ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಇದು 23 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 146 ಉಪಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ, ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅಭಿರುಚಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಇದು 11 ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು 16 ವಿದೇಶಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಬಾಹ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅದರ ಸುದ್ದಿ ಸೇವೆಗಳ ವಿಭಾಗವು ಸುಮಾರು 56 ಗಂಟೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಅವಧಿಗೆ ಪ್ರತಿದಿನ 647 ಬುಲೆಟಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

1977 ರಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ FM ಪ್ರಸಾರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು,1990 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಇಂದು, AIR 18 FM ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಆಪರೇಷನ್ ಕಾವೇರಿ: ಸುಡಾನ್​​ನಿಂದ 3,000ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಕರೆ ತಂದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಹೇಗೆ ನಡೆದಿತ್ತು?

ಆಕಾಶವಾಣಿ ಎಂಬ ಹೆಸರೇ ನಾಸ್ಟಾಲ್ಜಿಯಾ

ಆಕಾಶವಾಣಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು AIR 1956 ರಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅದರ ಹಿಂದಿ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು AIRನ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂದು ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ, ಆಕಾಶವಾಣಿ ಜಿಂಗಲ್ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಅದೊಂದು ಕಾಲವಾಗಿತ್ತು ಎಐಆರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದೊಂದಿಗೆ ದಿನ ಬೆಳಗಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ನೆನಪಿದೆಯಾ ಆ ಜಿಂಗಲ್

ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಈ ಜಿಂಗಲ್ ಅನ್ನು ವಾಲ್ಟರ್ ಕೌಫ್ಮನ್ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಾರ್ಲ್ಸ್‌ಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ (ಇಂದಿನ ಜೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್) ಜನಿಸಿದ ಕೌಫ್‌ಮನ್ ನಾಜಿ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಮತ್ತು 1930 ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವ ಮೊದಲು ಪ್ರೇಗ್ ಮತ್ತು ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. 1937 ರಲ್ಲಿ ಎಐಆರ್ ಸೇರಿದ ಅರು ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಭಾರತದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಗೀತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದರು. ಬಾಲಿವುಡ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಆಧುನಿಕ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಸಾರ ಕಾರ್ಯ

ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಭಾರತದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಸಂವಹನ ಮಾಡುವ ಪಾತ್ರದಿಂದಾಗಿ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಎಐಆರ್ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ದೂರದರ್ಶನ ಅಥವಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾಧ್ಯಮದ ಆಗಮನದ ಮೊದಲು, ಇದು ಭಾರತೀಯರು ಸುದ್ದಿ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನೆಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿತ್ತು. ಅದು 1947 ರಲ್ಲಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ “ಟ್ರಿಸ್ಟ್ ವಿತ್ ಡೆಸ್ಟಿನಿ” ಭಾಷಣವಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ 1983 ರಲ್ಲಿ ಕಪಿಲ್ ದೇವ್ ಅವರ ಭರ್ಜರಿ 175 ರನ್ ಆಗಿರಲಿ, ಈ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಮನೆಗಳಿಗೆ ತಂದದ್ದು ಎಐಆರ್.

ಮತ್ತಷ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ