ಯುವ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯ; ಕಾರಣಗಳು, ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳೇನು? ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ

| Updated By: Ganapathi Sharma

Updated on: Aug 09, 2023 | 8:19 PM

Heart Failure Causes in Young People; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತೀವ್ರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ದೈಹಿಕ ಒತ್ತಡದ ನಂತರ ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಹಿಗ್ಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೃದಯಾಘಾತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ‘ಬ್ರೋಕನ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್’ ಅಥವಾ ಟಕೋಟ್ಸುಬೊ ಕಾರ್ಡಿಯೊಮಿಯೋಪತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುವ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯ; ಕಾರಣಗಳು, ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳೇನು? ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ
Follow us on

ಹೃದಯವು ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ರಕ್ತವನ್ನು ಪಂಪ್ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಅಂಗಗಳ ರಕ್ತದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಂಪ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇಹದ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ, ಅದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯ (Heart Failure) ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೃದಯಾಘಾತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದಣಿದ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದ ಸಮಸ್ಯೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇಂಥ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುವುದರಿಂದ ದೇಹವು ಊದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾದಗಳು ಊತವಾಗಬಹುದು, ಹೊಟ್ಟೆ ಉಬ್ಬಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಎದೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಶೇಖರಣೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅಂಗಾತ ಮಲಗಿದಾಗ ಉಸಿರುಗಟ್ಟಬಹುದು. ಅದನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಬಿಟ್ಟರೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಪಾಯವಿದೆ. ಇಂಥ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸರಳವಾದ ದಿನನಿತ್ಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಕೂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟಕರವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹಾಸಿಗೆಯಿಂದ ಎದ್ದೇಳಲು ಮತ್ತು ಸ್ನಾನಗೃಹಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಷ್ಟು ಉಸಿರು ಕಟ್ಟಬಹುದು ಮತ್ತು ಸುಸ್ತಾಗಬಹುದು. ಸಮಸ್ಯೆ ಉಳ್ಳ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಉಸಿರುಕಟ್ಟಿ ಮಾತನಾಡಬಹುದು!

ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳೇನು?

ಹೃದ್ರೋಗಗಳು ಹೃದಯವನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯ ಅಥವಾ ಹಾರ್ಟ್ ಫೈಲ್​ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು, ಪರಿಧಮನಿಯ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ರಕ್ತವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಅಪಧಮನಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಡೆತಡೆ ಅಥವಾ ಬ್ಲಾಕ್​​​ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೃದಯಾಘಾತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯುವನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಮಧುಮೇಹ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡದಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯುವಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಅಥವಾ ಪರಿಧಮನಿಯ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ದೋಷಪೂರಿತ ಹೃದಯ ಕವಾಟಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಕಾರ್ಡಿಯೊಮಿಯೊಪತಿ ಎಂದರೇನು?

ಕಾರ್ಡಿಯೊಮಿಯೊಪತಿ ಎನ್ನುವುದು ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಇಡಿಯೋಪಥಿಕ್ ಆಗಿರಬಹುದು (ವಿನಾ ಕಾರಣ ಅಥವಾ ಕಾರಣ ಗೊತ್ತಾಗದೆ ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುವುದು) ಅಥವಾ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್, ವೈರಲ್ ಮಯೋಕಾರ್ಡಿಟಿಸ್, ಕ್ಯಾನ್ಸರ್-ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಔಷಧಗಳು, ಕೊಕೇನ್‌ನಂತಹ ಔಷಧಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದು.

ಎಚ್ಚರ; ತೀವ್ರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ, ದೈಹಿಕ ಒತ್ತಡದಿಂದಲೂ ಹೃದಯದ ಸ್ನಾಯು ದುರ್ಬಲ

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತೀವ್ರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ದೈಹಿಕ ಒತ್ತಡದ ನಂತರ ಹೃದಯ ಸ್ನಾಯು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಹಿಗ್ಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೃದಯಾಘಾತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ‘ಬ್ರೋಕನ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್’ ಅಥವಾ ಟಕೋಟ್ಸುಬೊ ಕಾರ್ಡಿಯೊಮಿಯೋಪತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನ್ಮಜಾತ ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ, ಹೃದಯವು ಸರಿಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ದೋಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಜನರು ಹುಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವುದು ಸುಲಭ. ಹೃದಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮೂಲಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಹಿನ್ನೆಲೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ದೈಹಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಕೆಲವು ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು, ಎಕ್ಸರೇ, ಇಸಿಜಿ ಮತ್ತು ಎಕೋಕಾರ್ಡಿಯೋಗ್ರಾಮ್ ಇವು ಹೃದ್ರೋಗ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಮಾಡುವ ಕೆಲವು ದಿನನಿತ್ಯದ ಪರೀಕ್ಷಾ ವಿಧಾನಗಳಾಗಿವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಿಟಿ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ಎಂಆರ್​ಐ ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು.

ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಹೇಗೆ?

ಹೆಚ್ಚಿನ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ, ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರಳ ಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಬೇಕಾದ ಮತ್ತು ಚುಚ್ಚುಮದ್ದಿನ ಆಡಳಿತದ ಅಗತ್ಯವಿರಬಹುದು. ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆ ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅಗತ್ಯವೂ ಎದುರಾಗಹುದು. ಕೆಲವು ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ, ಔಷಧಿಗಳು ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗುವಷ್ಟು ಸ್ಥಿತಿಯು ಹದಗೆಡಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಟರ್ಮಿನಲ್ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ರೋಗಿಗಳಿಗೂ ಸಹ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೃದಯ ಕಸಿ. ಬ್ರೈನ್​ಡೆಡ್ ಆಗಿರುವ ಅಥವಾ ಮಿದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಆಗಿರುವ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಹೃದಯವನ್ನು ಕಸಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಕೆಲವು ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೀವನ ನಡೆಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಕೃತಕ ಹೃದಯ ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ? ಕೃತಕ ಹೃದಯ ಕಸಿಯ ಪ್ರಯೋಜನವೇನು?

ಹೃದಯ ಕಸಿ ಇಂದು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬಹಳ ಪ್ರಮಾಣಿತವಾಗಿದೆ. ಟರ್ಮಿನಲ್ ಹೃದಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾದ ಕೆಲವು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ, ಅವರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಹೃದಯ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕೃತಕ ಹೃದಯಗಳು ಕೂಡ ಇಂದು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಇವುಗಳು ಹೃದಯದ ಕೆಳಗಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಸಣ್ಣ ಪಂಪಿಂಗ್ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಪುನರ್ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳ ಒಂದು ಸೆಟ್ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಕವನ್ನು ದೇಹದ ಹೊರಗೆ ಇರುವ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಚರ್ಮದ ಮೂಲಕ ಒಳಗೆ ಪಂಪ್‌ಗೆ ಹಾದುಹೋಗುವ ಕೇಬಲ್ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Cardiac Arrest: ಹಠಾತ್ ಹೃದಯ ಸ್ತಂಭನವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಸಾಧನಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಈ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಬಾಹ್ಯ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಕ್ಯುಟೇನಿಯಸ್ ಆಗಿ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಚರ್ಮದಾದ್ಯಂತ ಇರುತ್ತದೆ! ಅದೃಷ್ಟದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಆಯ್ಕೆಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಲಭ್ಯವಿವೆ. ವಿದೇಶಗಳಿಂದಲೂ ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ರೋಗಿಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಜಡ ಜೀವನಶೈಲಿ ಧೂಮಪಾನದಷ್ಟೇ ಕೆಟ್ಟದು!

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೃದಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬಾರದಂತೆ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯಾಯಾಮದೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಜೀವನಶೈಲಿ ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಜಡ ಜೀವನಶೈಲಿ ಧೂಮಪಾನದಷ್ಟೇ ಕೆಟ್ಟದು! ವ್ಯಾಯಾಮದಿಂದ ದೇಹದ ಫಿಟ್ನೆಸ್ ಅನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮೀರಿ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿವೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಧಾನ್ಯಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ. ನಿಮ್ಮ ತೂಕವನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿರಿ ಮತ್ತು ಅತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಧೂಮಪಾನವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಮದ್ಯಪಾನ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. ಮಧುಮೇಹ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಬೊಜ್ಜು, ಅಧಿಕ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಇದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಸೂಕ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯಬೇಕು. ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಇದನ್ನು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮದಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಔಷಧಿಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಯೋಗ, ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯಬಹುದು, ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು. ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರೆ, ತಜ್ಞರ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಕ್ಷಣ ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬಲಿಯಾಗಬೇಡಿ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Cardiac Arrest: ಮಕ್ಕಳಲ್ಲೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿದೆ ಹಠಾತ್‌ ಹೃದಯ ಸ್ತಂಭನ

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಹೃದಯದ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಕುಟುಂಬದವರ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಡಾ. ರಾಜೇಶ್ ಟಿಆರ್
(ಲೇಖಕರು ಕನ್ಸಲ್ಟೆಂಟ್, ಕಾರ್ಡಿಯೋಥೊರಾಸಿಕ್ & ವಾಸ್ಕ್ಯುಲರ್ ಸರ್ಜನ್, ಕಾವೇರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಿಟಿ, ಬೆಂಗಳೂರು)