ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ವಿಕಿರಣ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ X-ray ಸ್ಪೇಸ್ ಒಬ್ಸರ್ವೇಟರಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿರುವ ಭಾರತ; ಇದು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ

ಭಾರತವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು XPoSAT ಅನ್ನು (X-ray polarimetry space observatory) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ತಯಾರಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ, ಇದು ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಎಂಬ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಿಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಹೋಲ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಭಾರತವು XPoSAT ಎಂಬ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದೆ. ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು POLIX ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರಾಮನ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಿಂದ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು XPoSAT ನಲ್ಲಿ POLIX ಉಪಕರಣದ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.

India’s soon to be launched X-Ray Polarimeter space observatory will carry @RRI_Bangalore designed and built X-ray polarimeter POLIX as its primary payload aboard @isro XPoSAT.

Read @NatureInd article: https://t.co/g7rZDR05wd@IndiaDST @PrinSciAdvGoI @DrJitendraSingh…

— Raman Research Institute (@RRI_Bangalore) September 11, 2023

ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಎಂದರೇನು?

ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳ “ಧ್ರುವೀಕರಣ” ವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ, ಇದರರ್ಥ ಅವುಗಳ ಶಕ್ತಿ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅವುಗಳ ಧ್ರುವೀಕರಣದ ಡಿಗ್ರಿ ಮತ್ತು ಕೋನವನ್ನು ಸಹ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಇದು ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಮೂಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ.

XPoSAT ಮಿಷನ್

XPoSAT ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ: POLIX (ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಲಾರಿಮೀಟರ್ ಉಪಕರಣ) ಮತ್ತು XSPECT (ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪಿ ಮತ್ತು ಟೈಮಿಂಗ್). POLIX ಮಧ್ಯಮ ಶಕ್ತಿಯ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ (8-30 keV) ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಧ್ರುವೀಕರಣವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ XSPECT ಕಡಿಮೆ ಶಕ್ತಿಯ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ (0.8-15 keV) ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪಿಕ್ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸುಮಾರು 600 ಮಿಲಿಯನ್ ರೂಪಾಯಿ ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ.

ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು?

ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳು ಬ್ಲಾಕ್ ಹೋಲ್, ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿಯ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ಗಳಂತಹ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಉನ್ನತ-ಶಕ್ತಿಯ ವಿಕಿರಣವಾಗಿದೆ. ಈ X- ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಂತಹ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಗುಪ್ತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಎಕ್ಸ್ ಕಿರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದೂರದರ್ಶಕಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಬಳಸಬೇಕು?

ಭೂಮಿಯ ವಾತಾವರಣವು X- ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದೂರದರ್ಶಕಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ. ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನವು ಬಲೂನ್ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ 1970 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಉಪಗ್ರಹ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು.

XPoSAT ನ ಮಹತ್ವ

XPoSAT 8-50 keV ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, NASAದ ಇಮೇಜಿಂಗ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರರ್​ಗೆ (IXPE) ಪೂರಕವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಡಿಮೆ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ (2-8 keV). ಇದು XPoSAT ಗೆ ಸುಮಾರು 50 ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿಯ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಮೂಲಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ

ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪಲ್ಸರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ವೇಗವಾಗಿ ತಿರುಗುವ ಧ್ರುವೀಕರಣದ ಸಹಿಯನ್ನು ನಕ್ಷೆ ಮಾಡಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಯನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ಬೈನರಿ ಸ್ಟಾರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ ಬ್ಲಾಕ್ ಹೋಲ್ ಸಂಚಯನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ಸಂಶೋಧನೆ

XPoSAT ನಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಡೇಟಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. 2020 ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೋಸ್ಯಾಟ್ ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ದೂರದ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದಿಂದ ತೀವ್ರ-ಯುವಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದಂತೆಯೇ ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಭೇಟಿಯಾದ ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್, ಎಡಿಬಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು

ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಬ್ಲಾಕ್ ಹೋಲ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಂತಹ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಭಾರತವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಈ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಾಸಾದ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯೋಜನೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಮತ್ತಷ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

Published On - 8:03 pm, Tue, 12 September 23