Mikhail Gorbachev: ಅಮೆರಿಕ-ಸೋವಿಯತ್ ನಡುವಣ ಶೀತಲ ಸಮರ ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದ್ದ ರಷ್ಯಾ ನಾಯಕ ಮೈಕೆಲ್ ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ನಿಧನ
ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಮೂಲಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಶಮನಗೊಳಿಸಲು ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಜರ್ಮನಿಯ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೂ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರಣರಾದರು.
Updated on: Aug 31, 2022 | 7:39 AM
ಮಾಸ್ಕೊ: 2ನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ ರಷ್ಯಾ ನೇತೃತ್ವದ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ (USSR) ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕ (USA) ನಡುವೆ ಶೀತಲ ಯುದ್ಧದ (Cold War) ರೂಪದಲ್ಲಿ ತಲೆದೋರಿದ್ದ ಸುದೀರ್ಘ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ರಕ್ತಪಾತವಿಲ್ಲದೆ ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಸೋವಿಯತ್ ನಾಯಕ ಮೈಕೆಲ್ ಗೋರ್ಬಚೆವ್ (92) (Mikhail Gorbachev) ಮಂಗಳವಾರ ರಾತ್ರಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಸೆಡ್ಡು ಹೊಡೆದು, ಹಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಗತಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಸಿಡಿದು ಛಿದ್ರವಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದರು.
2ನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಇತರ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ರಷ್ಯಾ ಅಂತರ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಕಬ್ಬಿಣದ ಪರದೆ (Iron Curtain) ಎಂದು ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ಮುಸುಕಿನ ಗುದ್ದಾಟವು ಎರಡು ಪ್ರಬಲ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದವರೆಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಮೂಲಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಶಮನಗೊಳಿಸಲು ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಜರ್ಮನಿಯ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೂ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರಣರಾದರು.
1989ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಆರಂಭವಾದಾಗ ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ಸೇನಾ ಬಲ ಬಳಸಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಿಲ್ಲ. 1956ರಲ್ಲಿ ಹಂಗೇರಿ ಮತ್ತು 1968ರಲ್ಲಿ ಜೆಕೊಸ್ಲೊವಾಕಿಯಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಜೋರಾದಾಗ ಅಂದಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಸೇನಾ ಬಲ ಬಳಸಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದ್ದರು. 1989ರ ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಇತರ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಿಗೂ ವ್ಯಾಪಿಸಿತು. ಎರಡೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 1991ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 15 ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಗಣರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದವು. ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತ ಸ್ಥಿತಿಯು ಜಾಗತಿಕ ಬಲಾಬಲಗಳನ್ನು ಏರುಪೇರು ಮಾಡಿತು. ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಕುಸಿಯುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ಹತಾಶ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಯತ್ನವು ಯಾವುದೇ ಫಲ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ.
ತಮ್ಮ 54ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ 1985ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದರು ಗೋರ್ಬಚೆವ್. ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಡುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಈ ಸುಧಾರಣಾ ಕ್ರಮಗಳು ನಿಯಂತ್ರಣ ಮೀರಿ ಹೋದವು. ‘ಗ್ಲಾಸ್ನೊಸ್ಟ್’ ಎನ್ನುವ ಮುಕ್ತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೊಸ ನೀತಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇಂಥದ್ದೊಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಈ ಮೊದಲು ಊಹಿಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಜನರು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಲು ಈ ನೀತಿಯು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬಿ, ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಲ್ಯಾಟ್ವಿಯಾ, ಲಿಥುನಿಯಾ, ಈಸ್ಟೊನಿಯಾ ಮತ್ತಿತರರ ಬಾಲ್ಕನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.
ರಷ್ಯನ್ನರ ಜೀವನಮಟ್ಟದ ಕುಸಿಯಲು ಸಹ ಗೋರ್ಬಚೆವ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಸುಧಾರಣೆಯ ಕ್ರಮಗಳು ಕಾರಣ ಎಂದು ಹಲವು ರಷ್ಯಾದ ನಾಗರಿಕರು ಇಂದಿಗೂ ಬೇಸರ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ತೆತ್ತ ಬೆಲೆ ದೊಡ್ಡದು ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರು ಗೊರ್ಬಚೆವ್ ಅವರನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಕಳೆದ ಜೂನ್ 30ರಂದು ಉದಾರವಾದಿ ರಸ್ಲಾನ್ ಗ್ರಿನ್ಬರ್ಗ್ ಕಳೆದ ಜೂನ್ 30ರಂದು ಗೊರ್ಬಚೆವ್ ಅವರನ್ನು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದ ನಂತರ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರು. ‘ಅವರು ನಮಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಟ್ಟರು. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು.
