ತವಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ- ಚೀನಾ ಸಂಘರ್ಷ: ಡಿ.9ರಂದು ನಡೆದಿದ್ದೇನು? ಈಗ ಹೇಗಿದೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ?
India-China dispute ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆಯ ಕುರಿತು ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ಸಿಂಗ್, ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಪಿಎಲ್ಎಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವು. ಅಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷ ಉಂಟಾಯಿತು, ಇದು ಚೀನೀಯರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಭೂಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸದಂತೆ ತಡೆಯಿತು
ತವಾಂಗ್ (Tawang) ಸೆಕ್ಟರ್ನ ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಿಎಲ್ಎ (PLA) ಪಡೆಗಳು ಎಲ್ಎಸಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಮತ್ತು ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವು” ಎಂದು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ (Rajnath Singh) ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳ ನಂತರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 9 ರ ಮುಂಜಾನೆ ಘರ್ಷಣೆಯು “ಡಾಂಗ್ಜಾಂಗ್” ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವಿಕ ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ (LAC) ಬದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತವಾದ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದ ಚೀನೀ ಸೈನಿಕರನ್ನು “ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ರೇಖೆ ದಾಟಿದ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದ ನಂತರ ನಡೆಯಿತು” ಎಂದು ಪಿಎಲ್ಎ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ. ಬೀಜಿಂಗ್ನ ಪಿಟಿಐ ವರದಿಪ್ರಕಾರ ಪಿಎಲ್ಎಯ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಥಿಯೇಟರ್ ಕಮಾಂಡ್ನ ವಕ್ತಾರರಾದ ಹಿರಿಯ ಕರ್ನಲ್ ಲಾಂಗ್ ಶಾವೊಹು ಅವರು “ನಮ್ಮ ಪಡೆಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ವೃತ್ತಿಪರ, ದೃಢ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ.ಮುಂಚೂಣಿ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಕಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಭಾರತದ ಕಡೆಯವರಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತೇವೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. “ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಡುವಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಗಡಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಕ್ತಾರ ವಾಂಗ್ ವೆನ್ಬಿನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪಿಟಿಐ ವರದಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ಜೂನ್ 2020ರಲ್ಲಿ ಲಡಾಖ್ನ ಗಾಲ್ವಾನ್ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷ ನಡೆದು ಎರಡೂವರೆ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ತವಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆ ಸಂಭವಿಸಿದೆ.
ತವಾಂಗ್: ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಘರ್ಷಣೆಯ ತಾಣ
ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ತವಾಂಗ್ ಸೆಕ್ಟರ್ನ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಡೆಯ ಸೈನಿಕರು ಘರ್ಷಣೆ ನಡೆಸಿದರು. ತವಾಂಗ್, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ಅರುಣಾಚಲಕ್ಕೆಸೇರಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಗಡಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಗಂಭೀರ ವಿವಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ತವಾಂಗ್ ಆರನೇ ದಲೈಲಾಮಾ ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಬೌದ್ಧರ ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. 14 ನೇ ದಲೈಲಾಮಾ ಅವರು 1959 ರಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್ನಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದಾಟಿದ ನಂತರ ತವಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದರು, ಮುಂದೆ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಮೊದಲು ಅಲ್ಲಿ ಮಠದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳನ್ನು ಕಳೆದಿದ್ದರು.
ತವಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ, LAC ಯ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ಚೀನೀ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳ ಮೂರು “ಒಪ್ಪಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳು” ಇವೆ. ಲುಂಗ್ರೂ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ತವಾಂಗ್ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸುಮಾರು 25 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ ಮತ್ತು PLA ನಡುವೆ ನಿಯಮಿತವಾದ ಸಂಪರ್ಕದ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತದ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಚೀನಾದ ಕಡೆಯ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ನೋಟವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಲ್ಲಿ, ಪಿಎಲ್ಎ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಗಸ್ತು ತಂಡಗಳು ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿದ್ದು, ಗಲಾಟೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಯಾರಿಗೂ ಗಾಯವಾಗಿಲ್ಲ. 2016ರಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಘಟನೆ ವರದಿಯಾಗಿತ್ತು
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಚೀನಾದ ಜತೆಗಿನ ಗಡಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಕುರಿತು ಕೇಂದ್ರದ ವಿರುದ್ಧ ಅಸಾದುದ್ದೀನ್ ಓವೈಸಿ ವಾಗ್ದಾಳಿ
ಡಿಸೆಂಬರ್ 9 ರ ಘಟನೆಯು ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉಭಯ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವಿನ ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾದ ಮುಖಾಮುಖಿ ಆಗಿದೆ. ಗಾಲ್ವಾನ್ ಘರ್ಷಣೆಯ ನಂತರ ನಡೆದ ಸಂಘರ್ಷ ಇದಾಗಿತ್ತು.ಗಾಲ್ವಾನ್ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕಡೆಯ 20 ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಚೀನೀ ಸೈನಿಕರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ತವಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಯಾಕೆ?
ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆಯ ಕುರಿತು ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ಸಿಂಗ್, ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಪಿಎಲ್ಎಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವು. ಅಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷ ಉಂಟಾಯಿತು, ಇದು ಚೀನೀಯರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಭೂಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸದಂತೆ ತಡೆಯಿತು. ಅವರ ಪೋಸ್ಟ್ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು ಇದರಿಂದ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಗಾಯಗಳಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಾಪಾಯವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಆನ್ಲೈನ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಸೈಟ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ರಿಸ್ಕ್ ಏಷ್ಯಾವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ ರಾಹುಲ್ ಭೋನ್ಸ್ಲೆ (ನಿವೃತ್ತ) ಪ್ರಕಾರ, ವಿವಾದಿತ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಪಿಎಲ್ಎಯ ಪ್ರೇರಣೆ, ಈ ಬಾರಿ ಪೂರ್ವದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಉಕ್ರೇನ್ನಲ್ಲಿನ ಯುದ್ಧದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಬಹು ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಜಗತ್ತು ತೊಡಗಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿಯ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಚೀನಾ ಗಡಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಲು ಹಂಬಲಿಸಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ 2020 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಲಡಾಖ್ಗೆ ಪಿಎಲ್ಎ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ, “ಘರ್ಷಣೆಯ ಬಿಂದುಗಳು” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವಲ್ಲಿ – ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅತಿಕ್ರಮಣಗಳು ನಡೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವ ಪಕ್ಷಗಳು ಅವರು ಹಿಂದೆ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸದಂತೆ ತಡೆಯಲಾಯಿತು. ಗಲ್ವಾನ್, ಪಂಗೊಂಗ್ ಸರೋವರ, ಗೋಗ್ರಾ ಮತ್ತು ಹಾಟ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಈ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ “ಬಫರ್ ಏರಿಯಾ” ಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಅಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ನಿಗಾ ಇರಿಸುವುದರಿಂದಲೂ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಪಡೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದು ಪ್ರಚೋದಕ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿದೆಯಾದರೂ, ಆಕ್ರಮಣಗಳ ಮೊದಲು ಇದ್ದ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.
ಈ ಹಿಂಪಡೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಚೀನಾದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ವೇಗವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೋದ ಮೇಲೆ ಎರಡು ಸೇತುವೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಪಿಎಲ್ಎ ಸರೋವರದ ದಕ್ಷಿಣ ದಂಡೆಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ರಸ್ತೆ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ನಿರ್ಮಾಣಗಳೊಂದಿಗೆ ವೇಗವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಇನ್ನೂ, ಚೀನಿಯರು ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಡೆಮ್ಚೋಕ್ “ಘರ್ಷಣೆ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು” ಪರಿಹರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸೂಚನೆಯಿಲ್ಲ.
ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಲಡಾಖ್ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಎಸಿಯ ಮುಂಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆಗಳ ನಿಯೋಜನೆಯು ಶಾಶ್ವತ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ವ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಮಿಲಿಟರಿ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಹೊಸ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಭಾರತದ ಭದ್ರತಾ ಯೋಜಕರ ಗಮನವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿದ ಅಪನಂಬಿಕೆ
ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಿಂಗ್ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು. ಎರಡು ಕಡೆಯವರು ನಿರ್ಲಿಪ್ತರಾದರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಕಮಾಂಡರ್ಗಳು ಧ್ವಜ ಸಭೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. “ಇಂತಹ ಕ್ರಮಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಲು ಮತ್ತು ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಚೀನಾದ ಕಡೆಯಿಂದ ಕೇಳಲಾಯಿತು. ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಚೀನಾದ ಕಡೆಯಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸಹ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ”ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಬೀಜಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಕ್ತಾರ ವಾಂಗ್, ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಗಡಿ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮುಕ್ತ ಸಂವಹನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಘಟನೆಯು ಚೀನಾದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತದ ಗ್ರಹಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಪನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿದೆ. 1993 ಮತ್ತು 1996 ರ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ-ಯುಎಸ್ ಜಂಟಿ ಮಿಲಿಟರಿ ವ್ಯಾಯಾಮ ಆಪರೇಷನ್ ಯುದ್ಧಭ್ಯಾಸ್ ಎಂದು ಚೀನಾ ಹೇಳಿದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಯಾಂಗ್ಟ್ಸೆ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ. ಲಡಾಖ್ನಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕ್ರಮಗಳು ಶ್ರಮದಾಯಕವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಹರಿದು ಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ನಂಬುತ್ತದೆ. ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿ ಇಲ್ಲದೆ ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಎಸ್ ಜೈಶಂಕರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಮತ್ತಷ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ