Expensive: ಚುನಾವಣಾ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವೇ ನಂ.1; ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಎಲೆಕ್ಷನ್ ವೆಚ್ಚ ಎಷ್ಟು? ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಗುವ ಖರ್ಚೆಷ್ಟು? ಇಲ್ಲಿದೆ ಡೀಟೇಲ್ಸ್
Karnataka Highest In Poll Expenditure: 2018ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 10,000 ಕೋಟಿ ರೂ ಖರ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಈ ಬಾರಿ ಎಷ್ಟಾಗಲಿದೆ? ಕಳೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 394 ಕೋಟಿ ರೂ ವೆಚ್ಚ ಕಂಡಿದ್ದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಈ ಬಾರಿಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹೊರೆ ಕಂಡಿದೆ?
Updated on: May 10, 2023 | 1:10 PM
ಬೆಂಗಳೂರು: ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗೆ ಶಾಸಕರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಆಡಲು 224 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ (Karnataka Assembly Elections 2023) ನಡೆದಿದೆ. ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವುದು ಸಾಧಾರಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಅಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಿಯೂ ಅವಘಡಗಳು ಆಗದ ಹಾಗೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯದ 224 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿರುವ 58 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮತಗಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮತಗಟ್ಟೆಗೂ ಸಾವಶ್ಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇರುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮತಯಂತ್ರವೂ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆ ಆದ ದಿನದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮತದಾನವಾಗಿ ಮತ ಎಣಿಕೆ ಆಗುವವರೆಗೂ ಪ್ರತೀ ದಿನವೂ ಮಹತ್ವದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಲು ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಕುತೂಹಲ ಉದ್ಭವಿಸಬಹುದು? ಹಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಮನೆಗಿಷ್ಟು ಹಣ ಹಂಚುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂಬ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಅವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಜಿಸಲು ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಒಂದು ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಗರಿಷ್ಠ 40 ಲಕ್ಷ ರೂವರೆಗೂ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಮಿತಿ ಇದೆ. ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಈ ಮಿತಿ 95 ಲಕ್ಷ ರೂ ಇದೆ. 2019ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಅಂದಾಜು 50,000-60,000 ಕೋಟಿ ರೂನಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವಾಗಿತ್ತು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಚುನಾವಣಾ ವೆಚ್ಚ
2018ರ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬರೋಬ್ಬರಿ 10,000 ಕೋಟಿ ರೂನಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಹೊಸ ದಾಖಲೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ವೆಚ್ಚ ಹೆಚ್ಚು. ಇಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಗರಿಷ್ಠ ಹಣ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಕರ್ನಾಟಕ ಚುನಾವಣಾ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಂಬರ್ ಒನ್. ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Karnataka Elections 2023: ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ: ಇಲ್ಲಿವೆ ಕೆಲವು ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿಗಳು
ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಗುವ ವೆಚ್ಚ ಎಷ್ಟು?
ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಮಾಡುವ ವೆಚ್ಚವೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಚುನಾವಣಾ ಖರ್ಚುದ ಅಂಕಿ ಅಂಶ. ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಜಿಸುವ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ? 2013ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ 160 ಕೋಟಿ ರೂ ಖರ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಒಂದು ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ 65 ಲಕ್ಷ ರೂ ವೆಚ್ಚವಾಗಿತ್ತು. 2018ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮಾಡಿದ ವೆಚ್ಚ 394 ಕೋಟಿ ರೂಗೆ ಏರಿತ್ತು. ಒಂದು ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ 1.75 ಕೋಟಿ ರೂ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಬಾರಿಯ ಚುನಾವಣೆ ಇನ್ನೂ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಫೆಬ್ರುವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮಾಡಿದ ಅಂದಾಜು ಪ್ರಕಾರ 2023ರ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗೆ 511 ಕೋಟಿ ರೂ ಖರ್ಚಾಗಬಹುದು ಎಂದಿದೆ. ಅಂದರೆ ಪ್ರತೀ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿಯಅಗಿ 2.2 ಕೋಟಿ ರೂನಂತೆ ಆಯೋಗವು ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗಮನಿಸಿ, ಇದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ತನ್ನ ಬಜೆಟ್ನಿಂದ ಮಾಡುವ ಖರ್ಚು.
ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಹಣ ಕೊಡುವವರು ಯಾರು?
ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಹಣ ನೀಡುವುದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವೇ. ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ 2022 ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ತಯಾರಿಗೆಂದು 300 ಕೋಟಿ ರೂ ಎತ್ತಿ ಇಟ್ಟಿತ್ತು. ಫೆಬ್ರುವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆ ಆದಾಗ ಆಯೋಗವು ಚುನಾವಣಾ ವೆಚ್ಚ 511 ಕೋಟಿ ರೂ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಸಲ್ಲಿಕೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ಬಳಿಕ ಉಳಿದ 211 ಕೋಟಿ ರೂ ಅನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತ್ತು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Election Ink: ನಮ್ಮ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ತಯಾರಾಗುತ್ತೆ ಮತದಾರರ ಬೆರಳಿಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಶಾಯಿ, ಯಾವ ಕಾರ್ಖಾನೆ? ಯಾರು ಶುರು ಮಾಡಿದ್ರು?
ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಜನೆ ವೇಳೆ ಎಲೆಕ್ಷಿನ್ ಕಮಿಷನ್ನಿಂದ ಯಾವ್ಯಾವುದಕ್ಕೆ ವೆಚ್ಚ?
- ಮತಪತ್ರಗಳ ಮುದ್ರಣ
- ಮತದಾರ ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿ ಮುದ್ರಣ
- ಮತದಾನ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ
- ಮತಗಟ್ಟೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಂಭಾವನೆ
- ಚುನಾವಣಾ ವೀಕ್ಷಕರ ಸಂಭಾವನೆ
- ಕಾರು, ಬಸ್ಸು ಇತ್ಯಾದಿ ಬಾಡಿಗೆ ಪಡೆದು ಆಗುವ ಸಾರಿಗೆ ವೆಚ್ಚ
ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ವೆಚ್ಚವಾಗುವುದು ಮತದಾನದ ದಿನವೇ. ಒಟ್ಟಾರೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಶೇ. 45ರಷ್ಟು ಭಾಗವು ಮತದಾನದ ದಿನದಂದೇ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವೆಚ್ಚ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ್ದು
ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷ ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಅರೆಸೇನಾ ಪಡೆ, ಪೊಲೀಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಿಸಿಟಿವಿಗಳಿರುವ ಚೆಕ್ಪೋಸ್ಟ್ಗಳನ್ನು ವಿವಿಧೆಡೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಚುನಾವಣಾ ಖರ್ಚಿನ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಿಡಲು ಮೊಬೈಲ್ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮತದಾನ ಕೇಂದ್ರ, ಮತ ಎಣಿಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಡೆ ಬಿಗಿಭದ್ರತೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲಾ ವೆಚ್ಚವೂ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Karnataka Polls: ವಿನೂತನ ಥೀಮ್ ಬೇಸ್ಡ್ ಮತಗಟ್ಟೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಚುನಾವಣಾ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ಮಾಹಿತಿ
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಣ ಸೀಜ್
ಮೇ 9ರಂದು ಪಿಐಬಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಸಂಬಂಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ವೇಳೆ ದಾಖಲೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಣ ಸೀಜ್ ಮಾಡಲಾಗಿರುವುದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಒಟ್ಟು 375 ಕೋಟಿ ರೂಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಣ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸೀಜ್ ಆದ ಹಣ ನಾಲ್ಕೈದು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಚುನಾವಣಾ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಮೀರಿದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ 288 ಕೋಟಿ ರೂ ಮೊತ್ತದ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯ ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿದೆ.
